Tarihi yapılarda algısal bütünleme teknikleri ve geleneksel malzemelerin birlikte kullanımı üzerine bir yöntem önerisi-Tomarza (Buzluk-Persek) Panaghia kilisesi

Abstract

Koruma teknikleri içerisinde önemli bir yeri olan ve koruma düşüncesinin gelişimi sürecinde farklı uygulamalar ile çeşitlenen bütünleme yönteminin gerek işlevsel gerekse duyusal açıdan farklı kullanımları vardır. Bütünleme uygulamalarındaki farklılaşma yapıların hasar derecesine göre değişmektedir. Yapısal bütünlüğünü kaybeden yapılara uygulanan bütünlemelerde geleneksel yöntemlerin kullanılması müdahale boyutunun artmasına neden olmaktadır. Böyle durumlarda, geleneksel yönteme alternatif olarak çağdaş algısal bütünleme yöntemleri de kullanılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bütünleme yöntemleri içerisinden özellikle algısal bütünleme numunelerinin irdelenerek geleneksel ve çağdaş yapı malzemeleri ve yapım tekniklerinin bir arada kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır. Bu kapsamda, Tomarza (Buzluk- Persek) Panaghia Kilisesi seçilerek, kiliseden 5 özgün malzeme numunesi ve Tomarza taş ocaklarından 13 yeni taş numunesi alınmıştır. Alınan numunelere, petrografik analizler yapılarak özgün malzemeyle aynı özellik gösteren numuneler tespit edilmiştir. Kilisenin çağdaş malzeme ile bütünlenmesinde, öncelikle kiliseden kalan mevcut yapının üzerine, deneysel çalışmalar sonucunda özgün malzeme ile benzerlik gösteren malzeme ile, tampon bir bölge önerilmektedir. Tampon bölgenin üzerine önerilecek olan bütünleme için ise kilisenin mevcut durumu fotogrametrik yöntem kullanılarak belgelenmiştir. Fotogrametrik belgelemede, drone ile dairesel, serbest ve gridal fotoğraflar çekilip birleştirilerek kilisenin rölöve ve restitüsyon çalışmaları yapılmıştır. Belgeleme çalışması sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda bütünleme önerileri geliştirilmiştir. Yapılan önerilerden algısal bütünleme önerilerinin uygulanması uygun bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Algısal bütünleme, Kayseri-Tomarza, Buzluk-Persek Panaghia Kilisesi, taş malzeme

The integration method, which has an important place in conservation techniques and diversified with different applications in the development of conservation thought, has different uses in terms of both functional and sensory aspects. The differentiation in integration practices varies according to the degree of damage to the structures. The use of traditional methods in the integrations applied to structures that have lost their structural integrity causes an increase in the intervention dimension. In such cases, contemporary perceptual integration methods can be used as an alternative to the traditional method. The aim of this study is to investigate the usability of traditional and contemporary building materials and construction techniques together, especially by examining the examples of perceptual integration among the integration methods. In this context, by choosing the Tomarza (Buzluk- Persek) Panaghia Church, 5 original material samples were taken from the church and 13 new stone samples were taken from the Tomarza quarries. Petrographic, calcination and acid loss analyses were performed on the samples, and samples showing similar properties to the original material were determined. In the integration of the church with contemporary materials, a buffer zone is proposed on the existing structure remaining from the church with material showing similar to the original material as a result of experimental studies. For the integration to be proposed on the buffer zone, the current state of the church was documented using the photogrammetric method. In the photogrammetric documentation, the survey and restitution studies of the church were carried out by taking circular, free and gridal photographs with a drone and combining them. Integration suggestions were developed in line with the data obtained as a result of the documentation study. Among the suggestions made, it was found appropriate to apply perceptual integration suggestions.Keywords: Perceptual Integration, Kayseri-Tomarza, Buzluk-Persek Panaghia Church, stone material