Tekstilde sürdürülebilirlik: İplik işletmelerinde klima atıklarının değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde üretim sektörlerinin, insan ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik çözüm odaklı sürdürülebilirlik çalışmaları önem kazanmıştır. Sektörler, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetlerine engel oluşturmadan, bugünün ihtiyaçlarını karşılamak olarak tanımlanan sürdürülebilirlik ilkesi dahilinde, insan yaşantısını ve çevresel dengeyi olumlu yönde etkileyecek adımlar atmaktadır. Çalışma kapsamında, mevcutta firmaların belediyelerin belirlediği alanlara dökme ve/veya yakma yöntemiyle uzaklaştırdıkları klima atık tozları değerlendirilerek, çevresel yükün azaltılması ve klima tozu atıklarının ekonomik faydaya dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Poliüretan köpüğe ağırlıkça % 10, % 25, % 40 oranlarında klima atık tozu eklenerek 1, 3, 5 cm kalınlıklarında kompozit yapılar üretilmiştir. Yalıtım malzemesi olarak uygunluğunun tespiti amacıyla Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) görüntüleri alınarak mikro hücresel analizleri yapılmış, ses yutum, termal iletkenlik ve 3 nokta eğme özellikleri tespit edilip değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda %40 klima atık tozu içeren 3 cm kalınlığındaki PU sert köpük kompozitin ısıl iletkenliğinin, klima atık tozu içermeyen ve %10, %25 klima atık toz katkılı kompozitlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Ses yalıtım özellikleri değerlendirildiğinde tekstil klima atık toz katkısının, PU sert köpük kompozitlerin ses yalıtım özelliklerini artırdığı görülmektedir. Kompozit numunelerin ses yalıtım özellikleri değerlendirildiğinde %40 toz katkılı PU sert köpük kompozitin en yüksek gürültü azaltma katsayısına sahip olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik; tekstil klima atık tozu; poliüretan köpük kompozit; ses yalıtımı; ısı yalıtımı

Today, solution-oriented sustainability studies aimed at reducing the negative effects of production sectors on humans and the environment have gained importance. Sectors take steps that will positively affect human life and environmental balance, within the principle of sustainability, which is defined as meeting the needs of today, without creating a handicap in the ability of future generations to meet their needs. Within the scope of the study, it is aimed to reduce the environmental load and to convert the air conditioner dust wastes into economic benefits by evaluating the air conditioner waste dusts that are currently removed by the companies by pouring and/or incineration to the areas determined by the municipalities. A composite of 1, 3, 5 cm thickness was produced by adding 10%, 25%, 40% by weight air conditioner waste dust to the polyurethane foam. In order to determine its suitability as an insulation material, SEM images were taken and micro-cellular analyzes were made, sound absorption, thermal conductivity and 3-point bending properties were determined and evaluated. As a result of the evaluations, it was seen that the thermal conductivity of 3 cm thick PU rigid foam composite containing 40% air conditioner waste dust was higher than the composites that did not contain air conditioner waste dust and with 10% and 25% air conditioner waste dust additives. When the sound insulation properties are evaluated, it is seen that the textile air conditioner waste dust additive increases the sound insulation properties of PU rigid foam composites. When the sound insulation properties of the composite samples were evaluated, it was seen that the 40% air conditioner waste dust added PU rigid foam composite had the highest noise reduction coefficient.Keywords: Sustainability; textile air conditioner waste dust; polyurethane rigid foam; sound insulation; thermal insulation