Ortaokul matematik öğretmenlerinin oran ve orantı konusunda kullandıkları örneklerin sınıflandırılması

Abstract

Oran ve orantı kavramaları ilköğretim matematik ve ileri matematik konularının köşe taşı olmasına rağmen yapılan çoğu araştırmada öğrencilerin bu konuyu öğrenirken güçlükler yaşadıkları ifade edilmiştir. Öğrencilerin bu konuda sıkıntı yaşamasına öğretmenlerin kullandıkları örnekler, temsiller ve açıklamaların önemli etkisi vardır. Bundan dolayı örneklerin öğrenme ortamına uygun bir şekilde seçilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Doğru örneklerle zenginleştirilmemiş ders ortamları, öğrencilerin güçlü matematiksel anlamalar geliştirmeleri konusunda zorluklar yaşamalarına neden olmaktadır. Bunun yanı sıra öğretmenlerin kullandıkları örnekler, öğrenmeyi kolaylaştırabildiği gibi yanlış kullanıldığı takdirde, öğrencilerde kavramların tam olarak anlaşılmamasına veya yanlış anlaşılmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada ortaokul matematik öğretmenlerinin mesleki deneyimlerine göre oran ve orantı konusunun öğretiminde kullandıkları örnek türlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada da nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında ortaokullarda görevli 97 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Ayrıca bu öğretmenler arasından gönüllü olan 4 ortaokul matematik öğretmeninin ise ders ortamı gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin kullandıkları örnek türlerini tespit etmek amacıyla Alkan (2016) tarafından geliştirilen örnek türleriyle ilgili çatı kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular, öğretmenlerin kullandıkları örnekler türlerinin mesleki deneyime göre çok az farklılık gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Öğretmenlerin standart örnekleri daha fazla tercih ettikleri gözlemlenirken, örnek dışı örnekler ile başlangıç örneklerini çok fazla kullanmadıkları tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra uç ve karşıt örnek türlerine ise derslerinde hiç yer vermedikleri belirlenmiştir. Anket verilerinden elde edilen sonuçlara göre ise öğretmenlerin örnek seçimini ve kullanımın etkileyen en önem unsur; günlük yaşam, yakın çevre ve öğrenci seviyesi olduğu tespit edilmiştir.

It was stated in many searches that although the concepts of ratio and proportion were the quoin of primary math and advanced math subjects, the students had difficulties in learning this subject. The examples, representations and explanations which the teachers used, had an important effect on students' having difficulty in this subject. Therefore, it should be paid attention to choose properly the examples according to the learning environment. Class environments which are not enriched with correct examples, cause students to have difficulties in developing strong mathematical understandings. On the other hand, the examples which teachers use, as they can ease learning if they are used in a wrong way, it causes concepts not to be properly undersood or misunderstood by the students. In this study, it was aimed to determine the types of examples which secondary school math teachers used in teaching the subject of ratio and proportion according to their occupational experiences. In the study, the case study which is one of the qualitative research methods,was used. The working group of the study consists of 97 math teachers who worked at secondary schools in 2019-2020 education term. Also, the class environments of 4 middle-school math teachers who were voluntary among these teachers, were watched. In respect of example types, a structure developed by Alkan (2016) was used in order to determine the example types used by the teachers. In accordance with the findings which were attained in the study, the example types used by the teachers, were seen to indicate differences more or less according to their occupational experiences. While it was observed that the teachers preferred the standard examples more, it was determined that they did not use too much the out of sample examples and beginning examples. Besides, it was specified that they did not use any extreme and counter example types in their lessons. According to the results which were attained from the survey datas, the most important factors which affect teachers' example choice and using, were determined to be daily life, close environment and the level of student.