Meslek dersi öğretmenlerinin liderlik stillerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, meslek dersi öğretmenlerinin liderlik stillerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin liderlik stillerinin cinsiyet, eğitim düzeyi, hizmet yılı ve okul türü değişkenlerine göre farklılaşma olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel yöntemlerden tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini ise Sivas İli Merkez ilçede bulunan Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde görev yapan 90 (66 erkek, 24 kadın) katılımcı meslek dersi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında `Kişisel Bilgi Formu` ve meslek dersi öğretmenlerinin liderlik stillerini ölçmek için Deniz ve Hasançebioğlu (2002) tarafından geliştirilen 17 maddeden oluşan Öğretmen Liderlik Stilleri Ölçeği (ÖLSÖ) kullanılmıştır.Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 22 paket programı kullanılmış olup veriler normal dağılım göstermediği için nonparametrik test uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistik ilişkisiz örneklem bağımsız iki gruplar arasındaki farklılık homojen dağılım olmadığı için Mann Whitney U testi ile ilişkisiz örneklem bağımsız ikiden fazla gruplar arasındaki farklılıkları ölçebilmek için de Kruskal Wallis H testi ile çözümlenmiştir.Araştırma kapsamındaki bulgulardan ortaya çıkan sonuçlara göre meslek dersi öğretmenlerinin otokratik/baskıcı liderlik stiline sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin cinsiyet, hizmet yılı ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiş olup eğitim düzeyi hakkında herhangi bir anlamlı farklılaşma bulunmamıştır. Cinsiyete göre kadın öğretmenlerin liderlik stili erkek öğretmenlere göre daha az otokratik liderlik stili geliştirmiştir. Eğitim düzeyine göre ise ortaöğretim mesleki ve teknik dersi öğretmenlerinin liderlik stilleri istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bu sonuç öğretmenlerin liderlik stillerinin lisans ve yüksek lisans mezunu olmaları üzerinde herhangi bir etkisi olmadığını göstermektedir. Öğretmenlerin liderlik stilleri meslekteki hizmet yılına göre anlamlı farklılaşmaktadır. Bu farklılaşma 6 – 10 yıl arası ile 16 – 20 yıl arası ve 6 – 10 yıl arası 20 yıl üzeri hizmet yılı olan meslek dersi öğretmenlerin arasında olduğu tespit edilmiştir. 6 – 10 yıl kıdemi olan öğretmenlerin yarı demokratik liderlik stiline sahip iken diğer gruplar otoriter/baskıcı liderlik stilini benimsedikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Okul türü açısından öğretmenlerin liderlik stilleri anlamlı farklılaşma bulunmuştur. Anlamlı fark diğer gruplara göre Mustafa Kemal Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde görev yapan meslek dersi öğretmenlerin lehine bulunmuş ve çıkan sonuca göre yarı demokratik liderlik stile sahip olduğu anlaşılmıştır.

This research was conducted to determine the leadership styles of vocational course teachers. In accordance with this purpose, it was intended to determine the differentiation of the leadership styles of teachers according to the variables of gender, level of education, years of service and school type.In this research, survey model, one of the quantitative methods, was used. The sample of the study consists of 90 (66 male, 24 female) participant vocational course teachers working in Vocational and Technical Anatolian High Schools located in Sivas, City Center district. `The Personal Information Form` and `the Teacher Leadership Styles Scale` (TLSS) consisting of 17 items developed by Deniz and Hasançebioğlu (2002) were used in order to collect the data for the study.SPSS 22 package program was used in the statistical analysis of the data, since the data did not show normal distribution, nonparametric test was applied. While analyzing the data, descriptive statistics unrelated sample was analyzed with the Mann Whitney U test and the Kruskal Wallis H test was used in order to measure the differences between more than two independent groups since the difference between the two independent groups was not homogeneus. According to the results obtained from the findings within the scope of the research, it was seen that the vocational course teachers had an autocratic/oppressive leadership style. In addition, a significant difference was determined when variables such as teachers' genders, years of service in national education and their school types are examined, and no significant difference was found about the teachers' education levels. According to gender, it was observed that female teachers developed less autocratic leadership styles than male teachers. According to the level of education, no statistically significant difference was found in the leadership styles of secondary education vocational and technical course teachers This result shows that the teachers' graduate and postgraduate degrees do not have any effect on their leadership styles. Teachers' leadership styles differ significantly based on their years of teaching in the profession, and it has been determined that these differences are between the vocational course teachers who work in public vocational high schools for 6 - 10 years, 16 - 20 years and 20 years of service. It has been concluded that teachers with 6 - 10 years of seniority have a semi-democratic leadership style while other groups adopt an authoritarian / oppressive leadership style. It has been found that teachers' leadership styles differed significantly in terms of school type. A significant difference was found in favor of the vocational course teachers working in Mustafa Kemal Atatürk Vocational and Technical Anatolian High School compared to the other groups and according to the result, it was understood that they had a semi-democratic leadership style.