5E Öğrenme Modeli uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarına, ekolojik ayak izi farkındalıklarına ve sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmada 5E öğretim modeli uygulamalarının 8. sınıf öğrencilerin enerji dönüşümleri ve çevre bilimi ünitesinde akademik başarılarına, sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarına ve ekolojik ayak izi farkındalıklarına etkisi olup olmadığını araştırılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ön test -son test deney kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 34 öğrenci (17 deney, 17 kontrol) oluşturmaktadır. Dersler kontrol grubunda mevcut öğretim programının öngördüğü şekilde işlenirken, deney grubunda 5E öğretim modeli ile işlenmiştir. Her grupta dersler araştırmacı tarafından yürütülmüştür.Araştırmada veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiş olup parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi ve Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan 8. Sınıf Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi Ünitesi Akademik Başarı Testi, Coşkun ve Sarıkaya (2014) tarafından hazırlanan Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Ölçeği ve Yıldız (2011) tarafından hazırlanan Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadaki etkinlikler araştırmacı tarafından ünite kazanımlarına uygun olarak geliştirilmiştir ve deney grubunda 5E öğretim modelinin basamaklarına uygun olarak işlenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre deney grubu öğrencilerinin, 8. sınıf enerji dönüşümleri ve çevre bilimi ünitesi akademik başarılarında, ekolojik ayak izi farkındalıklarında ve sürdürülebilir çevre tutumlarında anlamlı bir artış tespit edilmiştir. Sürdürülebilir çevre tutum ölçeği alt boyutlarından çevre kaynaklarının kullanımı, canlılara yönelik tehditler, çevre sorunlarına yönelik endişe ve çevrenin korunmasına yönelik destek alt boyutlarında deney ve kontrol grubu öğrencilerinin son test puanları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Çevre kaynakları kullanımı ve canlılara yönelik tehditler alt boyutunda hem deney hem de kontrol grupları öğrencilerinin ön testten son teste doğru son test lehine anlamlı fark elde edilmiştir. Buna karşın çevre sorunlarına yönelik endişe alt boyutunda deney grubu öğrencilerinin ön testten son testte doğru son test lehine anlamlı bir farklılık elde edilmiştir. Ekolojik ayak izi farkındalık ölçeği gıda, enerji, ulaşım ve barınma alt boyutunda deney grubu öğrencilerinin ön test ve son test puanları arasında son test lehine anlamlı farklılık bulunmuş atıklar ve su tüketimi alt boyutlarında ise gruplar arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. 5E öğretim modeli uygulamaları öğrencilerin; 8. sınıf enerji dönüşümleri ve çevre bilimi ünitesinde başarılı olmalarına katkı sağlamış, ekolojik ayak izi farkındalıklarını ve sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarını artırdığı sonucuna varılmıştır.

In this study, it was investigated whether the 5E teaching model applications had an effect on the 8th grade students' academic achievement in the unit of energy conversions and environmental science, their attitudes towards the sustainable environment and their awareness of ecological footprints. In the research, a quasi-experimental design with pre-test-post-test experimental control group, which is one of the quantitative research methods, was used. The study group of the research consists of 34 students (17 experiments, 17 controls) studying in the 2020-2021 academic year. While the lessons were taught in the control group as prescribed by the current curriculum, in the experimental group, they were taught with the 5E teaching model. Lessons in each group were conducted by the researcher.In the study, the data were analyzed using the SPSS package program, and the non-parametric Mann Whitney U test and Wilcoxon signed-rank test were used. As data collection tools in the study; The 8th Grade Energy Conversions and Environmental Science Unit Academic Achievement Test prepared by the researcher, the Ecological Footprint Awareness Scale prepared by Çoşkun and Sarıkaya (2014), and the Sustainable Environment Attitude Scale prepared by Yıldız (2011) were used. The activities in the research were developed by the researcher in accordance with the unit outcomes. In the experimental group, it was processed in accordance with the steps of the 5E teaching model.According to the results of the research, a significant increase was found in the 8th grade energy conversions and environmental science unit academic achievements, ecological footprint awareness and sustainable environmental attitudes of the experimental group students. There was no significant difference between the post-test scores of the experimental and control group students in the sub-dimensions of the sustainable environmental attitude scale, the use of environmental resources, threats to living things, concern for environmental problems and support for the protection of the environment. In the sub-dimension of the use of environmental resources and threats to living things, a significant difference was found in favor of the posttest from the pretest to the posttest of the students in both the experimental and control groups. On the other hand, in the sub-dimension of concern about environmental problems, a significant difference was found in favor of the correct post-test in the pre-test and post-test of the experimental group students. In the sub-dimension of food, energy, transportation and shelter of the ecological footprint awareness scale, a significant difference was found between the pre-test and post-test scores of the experimental group students in favor of the post-test, and there was no significant difference between the groups in the waste and water consumption sub-dimensions. 5E teaching model applications students; It was concluded that it contributed to their success in the 8th grade energy conversions and environmental science unit, and increased their awareness of their ecological footprint and their attitudes towards the sustainable environment.