Rengvedana bîra kolektîf di sînemaya Kurdî de: Temsîla Enfalê

Abstract

Sinema görsel bir sanat olarak toplumlardan ve toplumsal ilişkilerden istifade eder. Her bir toplumun siyasi, kültürel ve ekonomik özellikleri, belirli ya da belirsiz bir şekilde, o toplumun sinematografik temsillerinde önemli bir rol oynar. Her film göstermiş olduğu ya da gizlediği şeyler vasıtasıyla kendi toplumunun tahammül sınırları ve o toplumun düşünüş biçimleri hakkında önemli bilgiler sunar. Bu çalışmamızda aşağıdaki sorulara cevap bulmaya çalışacağız. Acaba geleceği düşünüş biçimi olarak kolektif hafıza Kürt Sineması'nda nasıl yansıtmaktadır? Bellek, hafıza, travma, unutma, kültür ve ötekileştirme gibi kolektif hafızanın üzerinde inşa edildiği kavramlar toplumsal kimliklerin oluşumunda ne gibi rollere sahiptir? Kolektif hafızanın sinemada yeniden oluşturulması çabaları tarih yazımıyla hangi açıdan ilişkilendirilir? Bu çalışmayı iki açıdan önem arz etmektedir. İlk olarak geçmişle yüzleşme ya da geçmişle hesaplaşma toplumların iyileşmesi ve buna dair farkındalığı açısından, özellikle de Kürtler gibi topluluklar için oldukça önemlidir. İkinci olarak, sinema Kürtler tarafından diğer iletişim araçları gibi alternatif bir tarih yazımının aracı olarak kullanılmaktadır. Bundan dolayı, her bir Kürt filminin ortak bir gelecek tahayyülünün, başka bir deyişle kolektif hafızanın ulusalcı bir konsepti olarak `ulusal Kürt kimliği`nin şantiyesi olduğu söylenebilir. Bu çalışma, Kürt Sineması'nın kolektif hafızayı yeniden üretme ve muhafaza yöntemlerinin ortaya çıkarılması amaçlamaktadır. Çalışmada, konusu `Enfal Katliamı` olan iki belgesel ve dört sinema filmi tematik ve söylemsel açıdan incelenecektir.

Cinema is visual art that benefits from societies and social relations. Each society's political, cultural, and economic characteristics play an essential or implicit role in the cinematographic representations of that society. Each film presents critical information about the tolerance limits of its culture and the way of thinking of that society through what it shows or hides. In this study, we will try to answer the following questions. How does the collective memory reflect in Kurdish Cinema to think about the future? What roles do the concepts on which collective memory is built, such as memory, trauma, forgetting, culture, and marginalization, play in forming social identities? How are efforts to reconstruct collective memory in Cinema related to historiography? This study is essential in two ways. First of all, confronting or coming to terms with the past is very important for the healing and awareness of societies, especially for Kurds. Secondly, Kurds use Cinema as an alternative means of historiography, like other means of communication. Therefore, it can be said that each Kurdish film is the construction site of a shared future vision, in other words, `national Kurdish identity` as a nationalist concept of collective memory. This study aims to reveal the methods of reproducing and preserving the collective memory of Kurdish Cinema. In the study, two documentaries and four feature films with the subject of `Anfal Massacre` will be analyzed thematically and discursively.