BM barışı inşa faaliyetlerinde toplumsal cinsiyetin rolü ve sürdürülebilir barışa katkısı

Abstract

Bu çalışma barışı inşa faaliyetlerinin hedefi olan sürdürülebilir barışın tesisinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin rolüne BM tarafından nasıl bakıldığı sorusunun cevabını aramaktadır. Barışı inşa faaliyetlerinin tasarlanması ve yürütülmesinde etkin aktör olan BM'nin, aynı zamanda toplumsal cinsiyet tartışmalarını da içine alacak şekilde sürdürülebilir barışa yönelik bir söylem geliştirmeye çalıştığı görülmektedir. Bu nedenle çalışmada BM Güvenlik Konseyinin aldığı kararlara odaklanılmıştır. Çalışmada öncelikle toplumsal cinsiyet ile ne anlaşılması gerektiği kavramsal bir tartışma ve toplumsal cinsiyet kuramlarına bakılarak gösterilmeye çalışılmıştır. Toplumsal cinsiyetin ele alınmasından sonra ise çalışmada öne çıkan diğer bir kavram olan barış kavramı ele alınmıştır. Barışın nasıl tanımlanıldığına, barış çalışmalarının nasıl geliştiğine ve sürdürülebilir barış fikrine nasıl ulaşıldığına ilişkin tarihsel bağlamın içinde kalınarak konu ele alınmıştır. Bu bölümde, Kant'ın `ebedi barış` fikri ve sürdürülebilir barışın kavramsal çerçevesini açık bir şekilde ortaya koymak amaçlanmıştır. Konu bağlamında ayrıca, BM ve barış operasyonları ele alınmıştır. Son aşamada ise BM'nin toplumsal cinsiyet eşitliği adına giriştiği çaba, yayımlanan belgeler üzerinden görülmeye çalışılmıştır. Bu bölümde, BM'nin kadın haklarına ilişkin yayımladığı, barışı inşa faaliyetlerinde toplumsal cinsiyeti ele alan önemli BMGK kararları ve BM'nin ilgili birimlerinin raporlarına odaklanılmıştır.Çalışmanın sonucunda, BM'nin söylemlerinde sürdürülebilir barışın sağlanmasında temel araç olan toplumsal cinsiyete duyarlı bir anlayışı geliştirmeye çalıştığı, ancak bunun toplumsal cinsiyette eşitlik üzerinden olabileceğine yönelik bir yaklaşımın geliştirilemediği görülmektedir.

This study seeks to answer the question of how the UN views the role of gender equality in establishing sustainable peace, which is the goal of peace building activities. The UN, which is an active actor in the design and conduct of peace building activities, appears to be trying to develop a discourse for sustainable peace, including gender debates. Therefore, the study focused on the decisions of the UN Security Council.In this study, firstly, what should be understood with gender is tried to be indicated by a conceptual discussion and gender theories.In the second chapter, it is tried to look at how the concept of peace is defined, the process of existence of the field of peace studies, how it develops and how the idea of sustainable peace is reached within the historical context and the dominant currents of thought. In this section, Kant's idea of `perpetual peace` ve and the conceptual framework of sustainable peace are tried to be put forward clearly. UN and peace operations were discussed in this context. At the final stage, the efforts of the UN in the name of gender equality are tried to be seen through the documents published. This section focuses on the important UNSC resolutions issued by the UN on women's rights, addressing gender in peace-building activities and reports from relevant UN agencies.As a result of the study, it is seen that the UN is trying to develop a gender sensitive approach which is the main means of achieving sustainable peace in its discourse, but the UN still could not develop an approach based on gender equality.