Aiskhylos'tan Beckett'e Batı tiyatrosu oyunlarını bireyin düzen ile çatışması açısından okuma önerisi

Abstract

Batı Tiyatrosu dediğimiz, Eski Yunan kaynaklı tiyatronun 'tragedya' olarak ortaya çıkışı/icadı, aynı zamanda Batı Tiyatrosu oyun yazımının değişmez kurallarının da ortaya çıktığı, ilk uygulamalarının yapıldığı ve ilk teorik kitabın da yazıldığı tarihtir. Bu tezden amaç, tiyatronun bir 'buluş' olarak ortaya çıkışının insan varlığının devamlılığına bağlı sebeplerinin ve tiyatro oyun yazarlığında öz ve biçim olarak nasıl bir karşılık bulduğunun araştırılmasıdır. Toplumun ve de kurumlarının ortaya çıkışı ile birlikte değişen 'düzen' içinde var olmaya çalışan, 'düzen' ile savaşan, 'düzen'i tartışan ama sonuçta her şekilde 'yenilen' 'yok olan' fakat soruna da işaret eden insan/birey'in hikâyesinin aslında tiyatronun icadının da, oyun yazarlığının temel gereklerinin de cevabı olduğu savının tartışılmaya açılmasıdır. Tiyatro, 'düzen' içinde 'kendi yerini arayan' insanın 'düzen'i ve kurallarını tartışmaya açmasının sahnede gösterimidir; oyun yazarı da bunu kâğıda döken, aynı sebeplerle bunu tartışmaya açan sanatçıdır. Bunu, Aiskhylos'tan başlayarak Beckett'e kadar, on oyun özelinde tartıştığımız bu tez aynı zamanda oyun yazarlığı, oyun inceleme-eleştiri oyun okuma ve de oyun sahnelemede bir alternatif yol gösterici olması amacıyla yazılmıştır.

West Theatre is rooted in the history in which the Ancient Greek 'tragedy' was created, the unchanging rules of playwriting in West Theatre were established, the first examples of such playwriting were practiced and the first theoretical book was written. This thesis aims to investigate which reasons, formed as a consequence of the continuity of mankind's existence, led to theatre's emergence as an 'invention' and how all of this corresponds with essence and form in theatrical playwriting. The point is to bring the claim `the answer to what the basic requirements for playwriting and the invention of theatre lie within the story of the man/individual who struggles to prevail in the changing 'order' introduced with the rise of society and its establishments, who fights the order, questions the order yet ultimately 'loses' 'disappears' either way` up for discussion. Theatre is the onstage portrayal of questioning the 'order' and its rules by people searching for their place in the 'order'. In that regard, the playwright is the artist to indite and question it for the same reason. From Aeschylus to Beckett, studying ten plays, this thesis is written to further analyse these propositions as well as presenting an alternative guide to playwriting, play analysis-critique, and staging a play.