Dünyevileşme ve dindarlık ilişkisi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada, seküler tutum ve Tanrı algısından yola çıkarak `dünyevileşme`; dinî yönelimden hareketle de `dindarlık` düzeyi belirlenerek dünyevileşme ve dindarlık ilişkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.Araştırma, birçok farklı lokasyondan göç alarak hızlı bir demografik değişim sürecine girmesi ve özellikle farklı dünya görüşlerini aynı havzada buluşturarak `karmaşık bütünsellik` örneği gösteren ender kentlerden olmasıyla dikkat çeken Mersin ilinde gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma deseninin oluşturduğu bu araştırmada, 406 katılımcının dünyevileşme olgusu karşısındaki dindarlık düzeyleri ve bunun bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının tespit edilmesi hedeflenmiştir. Buna göre araştırma, `ilişkisel tarama modeli` merkeze alınarak düzenlenmiştir. Araştırma verileri; `Seküler Tutum Ölçeği`, `Tanrı Algısı Ölçeği` ve `Yeniden Yapılandırılmış Müslüman Dini Yönelim Ölçeği` kullanılarak toplanmıştır.Araştırma sonucunda mutlak olarak dünyevi/seküler tutumun dinî yönelimi olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan, sevgi yönelimli Tanrı algısının dinî yönelimi olumlu ve anlamlı; korku yönelimli Tanrı algısının ise olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu ortaya çıkmıştır.Bulguların ayrıntılı olarak ele alınması için ölçek alt boyutlarının analize dâhil edilmesi neticesinde, dünyevileşme/sekülerlik ve modernlik tutumunun içsel dinî yönelimi olumsuz; rasyonellik tutumunu ise olumlu ve anlamlı olarak yordamakta olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, dünyevileşme/sekülerlik tutumunun katı kuralcı dinî yönelimi ve dışsal dinî yönelimi olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca, modernlik ve rasyonellik tutumlarının sorgulayıcı dinî yönelimi olumlu ve anlamlı olarak yordamakta olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada, sevgi yönelimli Tanrı algısının; içsel dinî yönelimi, katı kuralcı dinî yönelimi ve dışsal dinî yönelimi olumlu ve anlamlı olarak yordamakta olduğu tespit edilmiştir. Buna karşılık korku yönelimli Tanrı algısının, katı kuralcı dinî yönelimi ve dışsal dinî yönelimi olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca sevgi yönelimli Tanrı algısının, sorgulayıcı dinî yönelimi olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu görülmüştür. Araştırma, sevgi yönelimli Tanrı algısının, dünyevileşme/sekülerlik tutumunu olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu; korku yönelimli Tanrı algısının ise dünyevileşme/sekülerlik tutumunu yordamadığı sonucunu ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte sevgi ve korku yönelimli Tanrı algısının, modernlik ve rasyonellik tutumunu olumsuz ve anlamlı olarak yordamakta olduğu bulgulanmıştır.

This research aimed to reveal the relationship between worldliness and religiousness by determining the level of `religiousness` based on religious orientation and `worldliness` based on secular attitude and perception of God.The research was conducted in Mersin, which attracts attention by taking migration from many different locations, entering a rapid process of demographic change and especially being one of the rare cities that shows an example of `complex integrity` by bringing different world views together on the same ground. In this research composed of the quantitative research design, it was aimed to determine the religiousness levels of 406 participants in the face of the worldliness phenomenon and whether they differed by independent variables. In this context, the research was centered on the `relational screening model`. The research data were collected using the `Secular Attitude Scale`, `The Perfection of God Scale` and `Reconstructed Muslim Religious Orientation Scale`.As a result of the research, it was revealed that worldly/secular attitude negatively and significantly predicted religious orientation. On the other hand, it was put forward that love-oriented perception of God positively and significantly predicted religious orientation while fear-oriented perception of God negatively and significantly predicted it.As a result of the inclusion of scale dimensions in the analysis for detailed examination of the findings, it was found that worldliness/secularity and modernity attitude negatively predicted internal religious orientation, while rationality attitude positively and significantly predicted it. In addition, it was found that the attitude of worldliness/secularity negatively and significantly predicted strict rule-based religious orientation and external religious orientation. Moreover, it was revealed that attitudes of modernity and rationality positively and significantly predicted questioning religious orientation. In the research, the love-oriented perception of God was found to positively and significantly predicted internal religious orientation, strict rule-based religious orientation and external religious orientation. On the other hand, it was revealed that the fear-oriented perception of God negatively and significantly predicted strict rule-based religious orientation and external religious orientation. Furthermore, it was observed that the love-oriented perception of God negatively and significantly predicted questioning religious orientation. The research revealed that love-oriented perception of God negatively and significantly predicted worldliness/secularity attitude, while fear-oriented perception of God did not predict these attitudes. In addition, it was found that the love and fear-oriented perception of God negatively and significantly predicted the attitude of modernity and rationality.