Metaforik söylem aracılığıyla geleneğin eleştirisi: Rorty ve Derrida

Abstract

Metaforik söylem, dil ve düşüncenin tarihsel olduğuna işaret eder. Tarihsel olanmetaforik, metaforik olan da tarihseldir. Bu düşünce iki yönlüdür: Birincisi metaforlarınedebî unsurlar olarak görüldüğü klasik görüşlerin aksine, düşünce metaforlarla doludur.İkincisi, metaforların olduğu semantik eksende hiçbir dil kullanımı ayrıcalıklı değildir,aksine değişkendir. Dolayısıyla geleneksel felsefenin dilsel kanıtları da tarihtekisöylemlerden bazılarıdır. Bu yaklaşıma göre, Rorty'deki olumsal dil ve hakikat ilişkisindedüşünce ve kavramlar zamanla değişebilen söylemlerdir. Birbirinin yerini alan söylemler,metaforik süreç gibi anlamın geçmişten geleceğe farklı bağlamlara taşınmasıyla oluşur.Mutlak referans sistemine bağlı olmaksızın dil, yeni ve farklı bağlamlar üretebilenfigüratif bir olgudur. Derrida'da ise yazı biçimli dilin fark ve erteleme hareketi olandifférance, metaforik kullanıma benzer şekilde anlamı sürekli taşır ve onun aşkınsallığınısonlandırır. Böyle bir durumda, différance'ın metaforik yolla ilkel anlama dek izinisürebileceğimiz, aynı zamanda alternatif bir okuma veya geleneğin bir eleştirisi olandilsel bir olgudan söz etmek mümkündür. Burada mutlak temel ya da köken barınmaz;yalnızca kendisine yabancılaşmış, mutlaklığı parçalamış `öteki` olarak fark vardır. Dilkullanımının daima bir başkasına göre metaforik kabul edildiği paradigmada, gerçekliğifarklı bakış açılarına göre yorumlama imkânı vardır. Geleneksel felsefi düşünce dekendisine yabancılaşmış ve sonunda ötekileşmiş bir metaforik söylem, yani tarihsel biryorumdur.

Metaphorical discourse indicates that language and thought are historical.Historical is metaphorical, and metaphorical is historical. This idea is twofold: First,contrary to classical approaches on the mentality that metaphors are literary elements,thoughts are filled with metaphors. Secondly, on the semantic axis in which metaphorstake place, no language use is privileged, rather it is variable. Thus, the linguisticevidences of traditional philosophy are some of the discourses in history. Accordingly, inthe relation of contingent state of truth and language in Rorty, thoughts and concepts arehistorical discourses that can change. Replacing each other, discources just like themetaphorical process, are formed by transferring the meaning to different contexts frompast to the future. Regardless of certain reference system, language is a figurativephenomenon that can produce different context. In derrida, différance which is differenceand deferral movement of the writing-formed language, similar to metaphorical use,carries the meaning and ends its transcendentality. In such a case, it is available to speakof a linguistic fact that we can trace différance back to primordial meaningmetaphorically, which is also an alternative reading or a criticism of tradition. There isno certain foundation or origin, but only the `other` as a difference, alienating itself andspoiling the absoluteness. In the paradigm considered of language uses are alwaysmetaphorical to others, it is possible to interpret the reality from different perspectives.Traditional philosophical thought is a metaphorical discourse too, in other wordshistorical interpretation, alienated to itself and eventually marginalised.