Karnavalesk kuramla 2000 sonrası Türkiye feminist hareketini okumak

Abstract

Mihail Bahtin'in karnaval kültüründen esinlenerek bir edebiyat kuramı olarak oluşturduğu karnavalesk kuram, tarihsel, politik ve toplumsal mücadelelere ait metinleri okumak ve `ötekileştirilenler`in kullandığı direniş strateji ve taktiklerini anlamak için birçok imkân sunmaktadır. Bu tez çalışmasında, Bahtin'in karnavalesk kuramı, bir lens olarak düşünülerek 2000 sonrası feminist harekete bu lensle bakılmaktadır. Feminist hareketin kullandığı kolektif eylem retoriğinin, karnavalesk kuramın hangi kategorileriyle örtüştüğü, feminist hareketin karnavalesk retoriği hangi saiklerle tercih ettiği, feminist hareketin, karnavalesk retorikle değiştirmek istediği politikların neler olduğu, karnavalesk retoriğin feminist harekete, kamusal alana ve küresel feminist kimliğin oluşumuna neler kazandırdığı araştırılmaktadır. Araştırma, feminist nitel bir metodolojiyle yürütülüp feminist hareketin, feminist mücadeleyi büyütmek ve feminist kolektif kimlik oluşturmak için ürettiği eylemler, söylemler ve metinler, metin analizi yöntemiyle analize tabi tutulmaktadır. 2000 sonrası feminist hareket, karnavalesk kolektif eylem retoriğini, egemen eril düşünce sistemiyle kurulan devlet, siyaset, hukuk, din, iş piyasası, aile ve cinsellik gibi yapısal oluşumlardaki toplumsal cinsiyet rejimlerini yıkmak ve yerine daha adil toplumsal cinsiyet sistemleri oluşturmak, kadınların yaşadığı ayrımcılığı ortadan kaldırmak, eril sembolik sistemlerin karşısında şiddetsiz feminist bir dil oluşturmak, kamusal yaşamda eleştirel bilincin doğmasını sağlamak, eril zihniyetin ürettiği tüm korku ve baskıları savmak, `ötekileştirilmiş` kadın kimliğine alan açmak, kamusal yaşamda yeni bakış açılarını mümkün kılmak, farklı kimliklere sahip kadınlar arasındaki mesafelerin ortadan kalkmasını sağlamak ve yeni bir siyasal iletişim dili oluşturmak için kullanmaktadır.

Carnivalesque theory, created by Mihail Bahtin as a literary theory inspired by carnival culture, offers many opportunities to read the texts of historical, political and social struggles and to understand the resistance strategies and tactics used by the `marginalized`. In this thesis, Bahtin's carnivalesque theory is considered as a lens, and the post-2000 feminist movement is examined with this lens. It is researched which categories of the carnivalesque theory overlap with the rhetoric of collective action used by the feminist movement, why the feminist movement prefers carnivalesque rhetoric, what kind of policies the feminist movement wants to change with the carnivalesque rhetoric, what carnivalesque rhetoric brings to the feminist movement, the public sphere and the formation of global feminist identity. The research is carried out with a feminist qualitative methodology. Meanwhile the actions, discourses and texts produced by the feminist movement in order to expand the feminist struggle and create a feminist collective identity are analyzed by text analysis method. By using the carnivalesque rhetoric of collective action, the post-2000 feminist movement aimed to destroy the gender regimes in structural formations such as the state, politics, law, religion, labor market, family and sexuality established with the dominant masculine perspective. To create fairer gender systems, eliminate the discrimination experienced by women, build a nonviolent feminist language against masculine symbolic systems, raise a critical consciousness in public life, fend off all the fears and oppressions produced by the masculine mentality, make room for the `marginalized` female identity, enable new perspectives in public life, eliminate the distances between women with different identities and create a new language of political communication, the post-2000 feminist movement takes advantage of the carnivalesque rhetoric.