Yenilenebilir enerji kaynaklarının çevresel etkileri ve sosyal kabul: Aydın ili Efeler ilçesi jeotermal enerji örneği

Abstract

Yenilenebilir enerji kaynakları fosil yakıtlar ile kıyaslandığında çevresel etkileri bakımından zararsız, sürdürülebilir ve dışarıya bağımlı olmayan kaynaklardır. Bu yüzden dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine hız verilmiştir. Son yıllarda Türkiye'de üretimi giderek yaygınlaşan yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi de jeotermal enerjidir. Özellikle Ege Bölgesi ve Aydın İli özelinde jeotermal enerjiden elektrik üretim faaliyetleri ilk sırada gelmektedir. Jeotermal enerji; yenilenebilir, sürdürülebilir, ucuz, güvenilir ve çevre dostu bir enerji türüdür. Ancak yatırım öncesinde doğru planlama ve fizibilite çalışmaları yapılmazsa, çevreye ciddi hasarlar oluşturabilmektedir.Enerji yatırımlarının verimliliği ve sürdürülebilirliği adına son yıllarda literatüre girmiş olan sosyal kabul terimi giderek önemli bir hale gelmektedir. Enerji üretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bölgede yaşayan yerel halkın bu santrallere karşı olan algısını ve kabul düzeyini belirlemektedir. Toplumsal kabulü sağlanmış bir yatırımın yöre halkı tarafından benimsenmeyen bir yatırıma göre daha başarılı olduğu yapılan çalışmalarda görülmüştür.Bu çalışma ile Aydın İli Efeler ilçesinde yaşayan halkın yörede ve yakın çevrede kurulu olan jeotermal enerji santrallerine karşı olan toplumsal kabulü ve bu kabulü etkileyen faktörler incelenmiştir. Bu yatırımlara yönelik sosyal kabulün artması için mevzuatlar açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Bununla birlikte, jeotermal enerji santrallerinin sosyo-ekonomik açıdan oluşturduğu etkiler ile sosyal ve siyasal açıdan etkileri değerlendirilmiştir. Bu santrallere yönelik yöre halkının sağlığına ilişkin şikâyetlerden yola çıkarak, yapılan araştırmalar incelenmiş olup, konuyla ilgili güncel bilimsel çalışmalar yapılması gerektiği hususu vurgulanmıştır. Ayrıca Dünya'da ve Türkiye'de bulunan mevcut jeotermal enerji uygulamaları karşılaştırılarak, en verimli ve kabul edilebilir yatırımlar için tavsiyeler sunulmuştur.

Compared to fossil fuels, renewable energy sources are harmless, sustainable and non-external sources in terms of environmental effects. As in this world, electricity production from light energy has been accelerated in Turkey as well. One of the energy sources that have become widespread in Turkey recently is geothermal energy. Especially in the Aegean Region and Aydın Province, electricity investments from geothermal energy are in their first phase. Geothermal energy; group is a sustainable, cheap, level and environmentally friendly energy type. However, if investment is not planned and feasibility studies are not carried out, serious damages can be created.In the name of efficiency and sustainability of energy investments, the term social acceptance, which has entered the literature in recent years, is becoming increasingly important. It determines the perception and acceptance level of the local people living in the region where energy production activities are carried out. It has been seen in the studies that an investment with social acceptance is more successful than an investment that is not adopted by the local people.In this study, the social acceptance of the people living in the Efeler district of Aydın, towards the geothermal power plants established in the region and in the vicinity, and the factors affecting this acceptance were examined. In order to increase social acceptance towards these investments, evaluations were made in terms of legislation. In addition, the socio-economic effects of geothermal power plants and their social and political effects were evaluated. Based on the complaints about the health of the local people about these power plants, the researches were examined and it was emphasized that up-to-date scientific studies on the subject should be done. In addition,by comparing the existing geothermal energy applications in the world and in Turkey, recommendations for the most efficient and acceptable investments are presented.