Özel hukuk Açısından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ışığında kişisel verilerin korunması

Abstract

Kişilik hakkının etkin bir biçimde sağlanmasında kişisel verilerin korunması hayati öneme sahiptir. Ancak, dijital çağın getirdiği yenilikler, kişisel verileri hiç olmadığı kadar tehdit altında bırakmaktadır. Çalışmada, Türk hukukunda kişisel verilerin korunması ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin konuya ilişkin içtihatları ele alınacaktır. Esas itibariyle, Türk hukukunda kişisel verilerin korunması, 6698 s. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile Türk Medeni Kanunu'nun kişiliği koruyucu hükümleri kapsamında sağlanmaktadır. İçtihat hukuku yoluyla Türk hukukuna kazandırılan unutulma hakkı ise, Türk mevzuatında tartışmalı bir şekilde hüküm altına alınmıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihatlarına göre ise, üye devletlerdeki güvenlik güçleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi(AİHS.) m. 8/2 uyarınca belirli şartlar dahilinde kişisel verileri işlemek suretiyle özel hayatın gizliliğine müdahalelerde bulunabilirler. Bununla birlikte, AİHS. m. 8/2 kapsamındaki kanunilik ölçütünün yerine getirilebilmesi için, üye devletlerin ulusal mevzuatlarında kişisel verilerin etkin bir biçimde korunmasını sağlamaya yönelik yeterli güvenceleri tesis etmeleri gerekmektedir. Çalışmanın neticesi itibariyle, Türk hukukunda uygulamada yeterli denetim mekanizmalarının bulunmaması nedeniyle, ulusal mevzuatta yeterli güvencelerin etkin bir biçimde sağlanması unsuru yerine getirilememiştir.

Personal data protection is fundamentally important in order to ensure an effective protection of personal rights. However, with the ongoing developments in the digital era, personal data is at stake as it has never been before. In this study, the relevant data protection regulations under Turkish law and the case-law of the European Court of Human Rights on the matter are examined. Personal data protection under Turkish law is, in essence, regulated by the Act no. 6698 on Personal Data Protection and complementarily by the relevant provisions prescribed by the Turkish Civil Code. The right to be forgotten, despite its acceptance by the case-law, was also controversially regulated by Turkish law. With respect to the case-law of the European Court of Human Rights, security forces of the contracting states may interfere with the private life of an individual by processing their personal data under certain conditions according to the Article 8 (2) of European Convention of Human Rights (the Convention). In addition to this, in order to comply with `in accordance with the law` criterion provided by the Article 8 (2) of the Convention, the contracting states shall provide safeguards on a national level to protect fundamental freedoms. This study shall demonstrate that under Turkish law, safeguards are not provided through effective remedies as the applications of the domestic remedies fall short with the absence of sufficient control mechanisms.