Charles Darwin ve Herbert Spencer'da evrim, ahlak ve toplumdüşüncesi

Abstract

Charles Darwin, doğal seçilim yoluyla evrim teorisini ortaya koyduğu TürlerinKökeni ile on dokuzuncu yüzyıl evrim düşüncesi ve modern anlamda biyoloji disiplinindebir devrim yaratmıştır. Darwin'in büyük tartışmalara yol açan ve kendinden sonraki hemenhemen bütün düşünce tarihini az ya da çok etkileyen söz konusu çalışması, organik evriminilk kez sistematik, bilimsel ve bütünlüklü bir tasarımının temsili niteliği taşır. Onun organikevrim teorisi yalnızca doğa tarihi ya da biyoloji alanında sarsıcı bir etki uyandırmamış,belki de daha önemli ve anlamlı bir katkı olarak, insanın doğa içerisinde konumununyeniden inşa edilmesi gerekliliğine imkân ve zemin hazırlamıştır. Darwin'in, `benden katkat daha üstün bir entelektüel` olarak derin bir saygıyla işaret ettiği çağdaşı Herbert Spencerise organik ve sosyal evrimin on dokuzuncu yüzyıldaki en önemli ve bilim çevrelerindezaman zaman Darwin'den bile daha şöhretli filozofudur. Spencer'in, varlığın en yüksekyasası olarak tanımladığı evrimi organik bağlamından koparıp toplumsal alana taşıması;evrim yasasını toplum, siyaset, dil, psikoloji ve ahlaka uyarlayarak sentetik bir felsefesistemi kurma iddia ve çabası, O'nun on dokuzuncu yüzyıl evrim düşüncesinin neden enönemli isimlerinden biri olduğunun başlıca nedenleridir.İnsanın; içinde yer aldığı doğa ve diğer canlı türleriyle olan ilişkisi, doğaylaarasındaki mesafesi ve diğer canlılar arasındaki konumu, sahip olduğu organik, zihinsel,ahlaksal ve toplumsal niteliklerinin kökenleri ve bu niteliklerin değişim ilkelerinin neolduğu düşünce tarihinin erken dönemlerinden günümüze dek felsefi sorgu ve düşünseletkinliğin en önemli ve tartışmalı evrenlerinden birini temsil eder. İnsanın doğada ve diğercanlılar arasındaki konumu ile sözü edilen niteliklerin köken ve değişim ilkeleri,düşüncenin her tarihsel uğrağında, o dönemin hakim düşünüş ve akıl yürütme biçimlerininsınırları içerisinde açıklanmıştır.

Charles Darwin revolutionized the nineteenth century thought of evolution andthe discipline of biology in the modern sense with his Origin of Species, in which hepresented his theory of evolution through natural selection. Darwin's work, whichcaused great controversy and more or less influenced almost all the history of thoughtafter him, represents the first systematic, scientific and holistic design of organicevolution. His theory of organic evolution not only had a shocking effect in the field ofnatural history or biology, but also laid the groundwork for the necessity ofreconstructing the position of man in nature, perhaps as a more important andmeaningful contribution. His contemporary, Herbert Spencer, whom Darwin refers towith deep respect as `an intellectual far superior to me`, was the most importantnineteenth-century philosopher of organic and social evolution, and at times even morefamous in scientific circles than Darwin. Spencer's detachment of evolution, which hedefines as the highest law of existence, from its organic context and bringing it to thesocial sphere; His claim and effort to establish a synthetic system of philosophy byadapting the law of evolution to society, politics, language, psychology and morality arethe main reasons why he is one of the most important figures of the nineteenth centuryevolution thought.Human; Its relationship with nature and other living species in which it islocated, its distance from nature and its position among other living things, the originsof its organic, mental, moral and social qualities and the principles of change of thesequalities have been one of the most important aspects of philosophical inquiry andintellectual activity from the early periods of the history of thought to the present day.represents one of the important and controversial universes. The position of man in nature and among other living things and the origin and change principles of thementioned qualities are explained in every historical moment of thought, within theboundaries of the prevailing thinking and reasoning styles of that period.