Kant'ın eleştirel felsefesinde güzel ve yüce kavramı

Abstract

Bu tezin amacı, Immanuel Kant'ın eleştirel felsefesinde ortaya koyduğu fenomenal alan ve noumenal alan ile ilgili görüşlerinin bir sonucu olarak bu iki alan arasında açılan kapatılamaz bir nitelikte olan uçurumu yine eleştirel felsefesinde ele aldığı güzel ve yüce kavramları ile nasıl kapadığına ve ortadan kaldırdığına dair bir inceleme yapmaktır.Birinci bölümünde Immanuel Kant'ın eleştiri öncesi dönemine ait güzel ve yüce ile ilgili düşünceleri ve estetik anlayışının yanı sıra Kant'ın estetik anlayışını belirleyen felsefi ortam ele alınmaktadır. Ardından Kant'ın bilme yetileri ile isteme yetileri arasında bağlantıyı sağlayan yargı yetisiyle ilgili düşüncelerine yer verilmektedir.İkinci bölümde Kant'ın Yargı Yetisinin Eleştirisi bağlamında güzel kavramı incelenmektedir. Daha sonra Kant'ın güzele dair yaptığı analitik inceleme sonucunda neyin güzel olduğuna ilişkin verdiği tanımlar bağlamında güzel sanatları ele alması incelenmektedir. Ardından Kant'ın güzel sanatların bir doğa vergisi olan dehayla arasındaki ilişkiyi ele almasına ve feneomenal alan ile noumenal alan arasındaki bağlantıyı sağlayan güzel sanatlara ilişkin bölümlemeyle ilgili görüşlerine yer verilmiştir.Üçüncü ve son bölümde ise Kant'ın Yargı Yetisinin Eleştirisi bağlamında yüce kavramı incelenmektedir. Yücenin güzelle arasındaki ortak ve farklı yönlerine değinilmekte ve Kant'ın tıpkı güzel için yaptığı gibi yüce için de yaptığı analitik incelemeye yer verilmektedir. Ardından yüce ile güzel sanat arasındaki ilişki ele alınmaktadır.Tezin sonucunda ise gerek sanattaki güzelin gerek sanattaki yücenin deneyimi aşması öznenin fenomenal alandan noumenal alana geçişini sağladığından sanat yapıtının fenomenal alan ve noumenal alan arasında kapatılamaz bir nitelikte olan uçurumu kapattığına, ortadan kaldırdığına ulaşılmıştır.

The purpose of this thesis is to examine how Immanuel Kant bridged and eliminated the unbridgeable gap between the phenomenal field and the noumenal field that had appeared as a result of his views about these fields in his critical philosophy with the concepts of beautiful and sublime.In the first chapter, Immanuel Kant's thoughts about the beautiful and sublime in the pre–critical period are approached as well as the philosophical environment that determines Kant's aesthetic understanding. Then Kant's thoughs on judgment, which provides affiliation between faculties of knowledge and desire are included.In the second chapter, the concept of beautiful is examined in the context of Kant's Critique of Judgement. Then Kant's approaching of fine arts is examined in the context of definitions he had given as a result of analytical examination of the beautiful. Additionally Kant's approach affiliation between the fine arts and genius, which is a gift of nature, are included and his views on the classification of fine arts which provides the affiliation between the phenomenal field and the noumenal field.In the third and final chapter, the concept of sublime is examined in the context of Kant's Critique of Judgement. The common and different aspects of sublime and beautiful are mentioned, and Kant's analysis of the sublime, just as he did for the beautiful, is included. Subsequently affiliation between the sublime and fine art is approached. As a result of the thesis, it has been reached that since both the beautiful and the sublime in art exceed the experience which provides the subject's transition from the phenomenal field to the noumenal field and that the work of art closes and eliminates the unbridgeable gap the between the phenomenal field and noumenal field.