Devlet politikalarının enerji dönüşümündeki işlevinin analizi: Almanya ve Türkiye karşılaştırması

Abstract

Yeni küresel düzende toplumsal farkındalıkların ve sosyoekonomik dinamiklerin değişimiyle dünya gündemindeki yeri gün geçtikçe genişleyen yenilenebilir enerji kaynaklarının, ekonomi ve enerji piyasalarına entegrasyon süreci çeşitli perspektiflerden irdelenmeye oldukça açıktır. Bu çalışmada, hükümetler tarafından yürütülen devlet teşvik politikalarının söz konusu entegrasyon sürecini hangi şekillerde etkileyebildiği araştırılırken karşılaştırma yöntemi benimsenerek Almanya ve Türkiye arasındaki politika araçları, uygulamalar ve bunların yenilenebilir enerji üretimi üzerindeki yansıması incelenmiştir. Bu açıdan Almanya'nın yenilenebilir kaynaklardan enerji elde etme sektörünü keşfetme, inşa etme, geliştirme ve serbestleştirme olarak dört kilit döneme ayırdığı yenilenebilir enerji serüveni, henüz yolculuğunun ilk evrelerinde olan Türkiye ile kıyaslanarak, Türkiye'nin izlediği ve izleyebileceği devlet teşvik politikalarına dair değerlendirmeler ve öneriler yapılmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda, sabit fiyat alım garantisi başta olmak üzere düzenleyici teşvik politikalarının ve AR-GE ile vergi istisnaları gibi mali teşviklerin, her iki ülkedeki yenilenebilir enerji endüstrisinin gelişimin açısından son derece mühim olduğuna ulaşılmıştır. Sürdürülen hükümet teşvik politikalarının planlı, istikrarlı, tamamlayıcı ve uzun soluklu olması ile birlikte özel piyasa faktörlerinin ilgisi ve güvenini kazanmasının, ülkelerdeki yenilenebilir enerji üretimi potansiyelinin açığa çıkarılmasında kilit rol üstlendiği görülmüştür. Almanya'ya kıyasla, Türkiye'nin sunduğu yenilenebilir enerji üretim teşviklerin üreticiler ve girişimciler tarafından karlı ve güvenilir bulunan, piyasada vuku bulan yenilikler ve gelişmelere karşı duyarlı ve idari engellerden arınmış bir yenilenebilir enerji politikası çerçevesine oturtulması için ek çabalar sarf etmesinin gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.

Renewable sources are becoming an increasingly popular topic of the global agenda due to the shift in climate and social awareness and the dynamics of socioeconomics, making the subject of how these resources are integrated into economic infrastructure and energy markets a field that is rife with opportunities. This study aims to examine the ways in which government-run programmes and state incentives have had an impact on the integration of renewable energy by providing a comparative analysis of the different policy instruments and practices utilised by Germany and Turkey, as well as the various effects of these on the total renewable energy generation. In this respect, Germany's renewable energy journey, incorporating the exploration of the renewables industry, capacity building, development, and liberalisation is compared with that of Turkey's, which is still in its early stages, to provide an evaluation of past and potential future state incentives, as well as certain policy recommendations.The research conducted as part of this study has brought about the conclusion that regulatory incentives such as feed-in-tariffs and fiscal incentives such as R&D and tax instruments proved to be a significant contribution towards the development of the renewable energy industries in both countries. It was also discovered that having a well-planned, consistent, supplementary, and long-running incentive policy that succeeds in securing the interest and trust of private market players plays a decisive role in unleashing both countries' potential in renewable energy generation. Lastly, compared to the German example, Turkey still has a long way to go to ensure that its renewable energy incentives are regarded by producers and entrepreneurs as being profitable, trustworthy, in touch with recent innovations and developments in the market, and cleared of any administrative obstacles.