Transboundary water issues in Central Asia: An analysis of benefit sharing approach

Abstract

Bu çalışma, Orta Asya bölgesindeki sınıraşan su havzalarında yaşanan sorunlarıtanımlamayı ve bölge genelinde sınıraşan su kaynaklarının yönetimine ilişkin sorunlarafayda paylaşımı yaklaşımı çerçevesinde çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır.Literatürde yapılan çalışmalarda, Orta Asya'daki su sorunları daha çok ülkeler arasındaçatışmayı arttıran bir faktör olarak değerlendirilmiştir. Ancak bu çalışma, iklimdeğişikliği ve kentleşmenin su kaynakları üzerindeki etkisi, Orta Asya'daki su yönetimisorunları ve Aral Denizi çevre felaketi gibi güncel sorunları çözümün bir parçası olarakdeğerlendirmektedir. Olası çözümleri açıklamak için fayda paylaşımı yaklaşımıkullanılmaktadır. Sınıraşan su kaynaklarının sürdürülebilir yönetiminde önemi giderekartan bu yaklaşım, su kullanıcıları arasında fayda ve maliyetlerin paylaşıldığı iş birliğimekanizmalarının kurulmasını amaçlamaktadır.Sonuç olarak, Orta Asya'da sınıraşan su kaynaklarında yaşanan sorunlarınçözülmesi için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır. Ülkeler arasında bölgeselve uluslararası iş birlikleri ile çeşitli fayda paylaşımı mekanizmalarının kurulması busorunların çözümüne yardımcı olacaktır. Su kullanıcıların yalnız başlarına hareketetmeleri halinde elde edecekleri fayda, iş birliği neticesinde elde edilecek faydadan dahaaz olacaktır. Su kaynaklarından elde edilen faydaların artırılması, su kaynaklarınınverimli, adil ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi nehir havzalarında kurulacak faydapaylaşımı mekanizmaları ile mümkün olabilir.Anahtar Sözcükler: Seyhun Nehri, Ceyhun Nehri, Sınıraşan Nehir Havzaları, Orta AsyaSu Kaynakları, Fayda Paylaşımı Yaklaşımı

This study aims to define the problems experienced in the transboundary riverbasins in the Central Asian region and to offer solutions to the problems related to themanagement of transboundary water resources throughout the region within theframework of the benefit sharing approach. In studies conducted in literature, waterproblems in Central Asia have been evaluated as a factor that increases conflict betweencountries. However, this study evaluates current problems such as the impact of climatechange and urbanization on water resources, water management problems in Central Asiaand the Aral Sea environmental disaster as a part of the solution. The benefit sharingapproach is used to explain possible solutions. This approach, which is becomingincreasingly important in the sustainable management of transboundary water resources,aims to establish cooperation mechanisms where benefits and costs are shared amongwater users.In conclusion, more studies are needed to solve the problems experienced intransboundary water resources in Central Asia. The establishment of regional andinternational cooperation and various benefit sharing mechanisms between countries willhelp to solve these problems. If water users act alone, the benefit will be less than thebenefit obtained as a result of cooperation. Increasing the benefits obtained from waterresources and managing water resources in an efficient, fair and sustainable way can bepossible with benefit sharing mechanisms to be established in river basins.Keywords: Syr Darya River, Amu Darya River, Transboundary River Basins, CentralAsian Water Resources, Benefit Sharing Approach