Anayasa hukuku bağlamında milletlerarası tahkim

Abstract

Türkiye, küresel ekonomiye tam entegrasyonu amaçlayan bir ülke olarak uluslararası yatırımlar ve ticaretle yoğun ilişkisi bulunan bir ülkedir. Yabancı yatırımın getireceği olumlu etkiler göz önüne alındığında, yabancı yatırımların korunması oldukça önemlidir. Yabancı yatırımın korunmasında en önemli enstrümanlardan birisi de milletlerarası tahkimdir. Yabancı yatırımlara ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesi kapsamında, uluslararası tahkim tarafsız ve hızlı karar almaya imkân tanıyan bir çözüm mekanizması olarak değerlendirildiği takdirde, her geçen gün yaygınlaşmaktadır. Söz konusu mekanizmanın Türkiye'de de yaygın olarak kullanıldığı aşikârdır.`Anayasa Hukuku Bağlamında Milletlerarası Tahkim` isimli bu çalışmada, milletlerarası tahkim yargılamalarının Türkiye'de uygulanmasının nedenleri ve önemi incelenmiştir. Bu kapsamda tahkim müessesinin Türkiye'nin egemenliği bağlamında yargı yetkisinden vazgeçme olarak görüldüğü tartışmalar farklı açılardan ele alınarak değerlendirilmiştir.Çalışmanın ilk bölümünde, `Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri`, `Tahkim`, `Egemenlik`, `Yargı Fonksiyonu`, `Doğrudan Yabancı Yatırım` gibi kavramlar ve bu kavramların ülkemiz açısından önemi incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, tahkim usulüne eleştirel bir bakış ile tahkim usulüne avantajlarından bahsedilmiş, Anayasa ve ilgili kanunlardaki tahkime ilişkin hükümler yorumlanmıştır. Bununla birlikte, tahkim müessesesinin ülkemiz hukuk sistemine entegrasyonu sürecinde yaşanan gelişmeler değerlendirilmiştir. Ayrıca, bazı Avrupa ülkelerinin Anayasalarında tahkim kavramı incelenmiş, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşmaları ve sözleşmeleri ile bağlantılı olarak değerlendirilmiş; Türkiye' de Anayasa değişikliği ile tahkim yolunun açılmasının nedenleri bu bağlamda irdelenmiştir.Üçüncü bölümde, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde tahkim yoluna başvurulmasına yönelik eleştiriler incelenip tartışılmış ve önemli görülen yargı kararları tahkim kurumunun sistemimize girişi bakımından değerlendirilmiştir. Son olarak, mukayeseli hukuk tekniği açısından faydalı olacağı düşüncesiyle örnek dünya ülkelerinde tahkim müessesesinin değerlendirilmesiyle ülkemizdeki gelişmeleri anlamamızı kolaylaştıracak karşılaştırmalı bir yaklaşım geliştirilmeye çalışılmıştır.

Turkey as a country progresses towards full integration into the global economy is a country, which has close relations to international investment and trade. Considering the positive effects of foreign investment on an economy, the need to protect foreign investments is a necessity. One of the most important instruments on the protection of foreign investment is the international arbitration institutions. Within the scope of the settlement of disputes related to foreign investments, international arbitration is becoming more widespread as a resolution mechanism enabling impartial and rapid decision-making. In Turkey, it is clear that international arbitration becomes more common as a solution mechanism to disputes.Throughout the topic of `International Arbitration in Constitutional Law Context`, the importance of the implementation of international arbitration in Turkey are examined. In addition, the arbitration institutions in the context of Turkey's sovereignty is discussed in order to qualify it as withdrawal of jurisdiction.In the first chapter of this essay, concepts such as `Alternative Dispute Resolution Methods`, `Arbitration`, `Sovereignty`, `Judicial Function`, `Foreign Direct Investment` and their importance for Turkey are examined. In second chapter, the advantages of arbitration are discussed and the provisions regarding the arbitration in the Constitution and related laws are interpreted. In addition, the developments regarding the integration of arbitration institutions into the legal system of Turkey are evaluated. Besides, arbitration in the Constitutions of some European countries, concession terms and conventions related to public services have been evaluated. The reasons for the opening of the arbitration path by the Constitution is also examined.The third chapter of this thesis examines and discusses the criticisms regarding the use of arbitration in the concession treaties and concessions related to public services and discusses important judicial decisions. Finally, the essay was enriched with the evaluation of the arbitration institution in exemplary world countries with the idea that it would be beneficial in terms of comparative legal technique.