1923-1938 Atatürk Dönemi göç ve iskân politikaları

Abstract

Göç, canlıların yaşamlarını sürdürebilmek amacıyla yaptıkları sosyal bir hareketliliktir. İnsanlar da bulundukları coğrafyalardan çeşitli nedenlerle başka coğrafyalara göç etme arzusu ile hareket etmektedirler.1877-1878 yılları arasında cereyan eden ve 93 harbi olarak adlandırılan Osmanlı- Rus savaşı sonrası kaybedilen topraklardan Anadolu'ya doğru bir göç başlamıştır. Kafkaslarda ve Balkanlarda sürekli devam eden bu göç olgusu bu sefer tersine göç hareketi ile karşılaşmıştır. Bu savaşın ardından yaşanmış olan Balkan Savaşları ve I. Dünya Harbi ise 1914-1918 yılları arasında meydana gelmiş ve göç hareketi bu savaşlar sonrasında da hızla devam etmiştir. 1919-1922 yılları arasında yine topraklarımızda meydana gelen Kurtuluş Harbi sonrasında sular durulmuş ve savaşın tarafları İsviçre'nin Lozan kentinde bir barış konferansı için toplanmıştır. Bu toplantı sonrası azınlıklar meselesi Türkiye ve Yunanistan arasında yapılmış olan 30 Ocak 1923 tarihli Türk ve Rum Nüfus Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol ile açıklığa kavuşmuştur. 1923-1938 yılları arasında Yeni kurulan Türk Devleti ülkeye gelen yeni nüfusu homojen bir şekilde topraklarında dağıtabilmek amacıyla önemli iskân kanunlarını meclis görüşmelerinde müzakere etmiştir. Bu amaçla ilk olarak Lozan Antlaşması sonrasında Mübadele edilecek ahali işleri için Mübadele İmar ve İskân Vekâlet'ini meydana getirmişlerdir. Ayrıca çeşitli kanunlar ile iskân edilmiş olan muhacirleri her alanda faal hale getirmeye çalışmışlardır. Bu çalışmada 1923-1938 yılları arasında Türkiye'nin Göç ve İskân Politikaları değerlendirilmiş, ayrıca bu tarihler arasında Türkiye'ye gelen göçmenlere de değinilmiştir. Bu bağlamda 362 Sayılı Kanun ve 885 Sayılı kanun Türkiye'nin İskân Politikasının belirlenmesinde önemli bir etkenlerinden olmuştur.

Migration is a social activity carried out by living things in order to survive. People also move with the desire to migrate from their geographies to other geographies for various reasons. A migration began from the lands lost to Anatolia after the Ottoman-Russian war, which took place between 1877-1878 and called the 93 war. This immigration phenomenon, which continues in the Balkans, this time encountered with the reverse migration movement. World War I, which took place after this war, took place between 1914-1918 and the migration movement continued rapidly after this war. After the War of Independence that took place again in our land between 1919-1922, the waters stopped and the parties of the war gathered for a peace conference in Lausanne, Switzerland. After this meeting, the minorities issue in Turkey and Greece made between January 30th 1923 on the Greek and Turkish population exchange have been clarified with the Convention and the Protocol. Between 1923 and 1938, the newly established Turkish State negotiated important settlement laws in parliamentary meetings in order to distribute the new population who came to the country homogeneously in its territory. For this purpose, first of all, after the Treaty of Lausanne, they formed the Ministry of Exchange, Zoning and Settlement for the public works to be exchanged. In addition, they tried to make immigrants settled by various laws active in every field. In this study, Turkey's Immigration and Settlement Policy in the years 1923-1938 have been assessed, also referred to as migrants coming to Turkey between those dates. In this regard, Law No. 362 and No. 885 is an important factor in determining the laws of Turkey's Housing Policy.