1251/1835 tarihli Kars eyaleti Şöregel Sancağına ait 02785 numaralı Nüfus Defterinin transkripsiyonu ve tahlili

Abstract

Bu çalışmada Osmanlı Devlet'ine bağlı Şöregel sancağına ait 02785 numaralı nüfusdefteri incelenmiştir. Birinci bölümde Kars'ın adı, coğrafyası, tarihçesi ve Osmanlıdönemine ait nüfus durumu, ikinci bölümde defterin değerlendirme bölümü, üçüncübölümde transkripsiyonu bulunmaktadır. Çalışma konu ile alakalı kaynaklardanfaydalanılarak ortaya konulmuştur. Osmanlı İmparatorluğunda nüfus sayımlarınıntemel amacı orduya asker olarak alınabilecek kişi potansiyelini ve vergi mükellefivatandaşları belirlemekti. Bu anlamda Osmanlı Dönemi'nde gerçekleştirilen nüfussayımları hakkında doğru ve detaylı bilgilere 1831 Yılında II.Mahmut Dönemi'ndegerçekleştirilen nüfus sayımlarından ulaşılabileceği görülmektedir. 1831 Yılına kadarbazı vergi ve hak kayıplarının yaşandığı, askerliğe elverişli olduğu halde askerlikgörevini yerine getirmeyenlerin olduğu, toprak işlemelerinde bir takım bozulmalarınolduğu bilinmektedir. 1831'de gerçekleştirilen detaylı nüfus sayımlarıyla, Osmanlıhimayesinde yaşayan kişi sayısı, işlenebilir topraklar ortaya çıkarılarak ordudaaskerlik hizmetinde bulunabilecek potansiyele sahip kişiler ve vergi mükellefleritespit edilmiştir. Böylece önceki dönemlerde yaşanan hak kayıplarının büyük ölçüdeönüne geçilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kars, Şöregel, Tahrir, II. Mahmut

In this study, the population register numbered 02785 belonging to the ġöregelsanjak of the Ottoman State was examined. In the first part there are the name,geography, history and population of Kars belonging to the Ottoman period and thesecond part includes the evaluation part of the notebook, and the third part has itstranscription. The study has been presented by making use of resources related to thesubject. The main purpose of the census in the Ottoman Empire was to determine thepotential for recruiting and taxpayer citizens. In this context, it is seen that accurateand detailed information about the censuses carried out in the Ottoman Period can beobtained from the censuses carried out in the Sultan Mahmut II Period in 1831. Withdetailed censuses carried out in 1831, the number of people living under the Ottomanprotection and arable lands were revealed, and taxpayers and people who have thepotential to perform military service in the army were determined. Thus, the loss ofrights experienced in previous periods has been prevented to a great extent.Key Words: Kars, ġöregel, Tahrir, II. Mahmut