Günümüzün yaşayan âşıklarından Âşık Cemal Divanî'nin âşık edebiyatındaki yeri

Abstract

İslamiyet'ten önce Ozan-Baksı geleneğinin İslamiyet'ten sonra tasavvufi düşünce ve yeni bir hayat tarzının birleşmesiyle ortaya çıkan âşık geleneği XV. yüzyılın sonları ve XVI. yüzyıl başlarında Osmanlı toplumsal düzeninde belirginleşen farklı kültür daireleri sonucunda oluşmuş bir edebiyat koludur. Bu çalışmada, günümüzde Âşık Edebiyatına katkılar sağlayan Âşık Cemal Divanî'nin gelenek içerisindeki yeri ve şiirleri derleme yöntemiyle elde edilen verilerle incelenmiştir. Araştırmanın ilk bölümünde Âşık Cemal Divanî'nin hayatı, mesleği, evliliği, eğitimi ve Bursa'ya geliş sebebi üzerine genel bilgiler verilmiştir.İkinci bölümde Divanî'nin âşıklık geleneği içerisinde yer alan âşıklığa adım atışı, ustası, mahlas alışı, saz çalması ve atışmalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümünde Divanî'nin şiirleri yapı bakımından dördüncü bölümde ise içerik olarak incelenmiştir. Tezin beşinci bölümünde Âşık Cemal Divanî'nin şiirleri; hece ölçülerine göre tasnifi yapılmıştır. Tezin son bölümünde Divanî'nin karşılaşmalarına yer verilmiştir. Anahtar kelimeler: Âşık Cemal Divanî, Âşıklık geleneği, Bursa.

The âşık tradition, which was born out of the synthesis of the pre-Islamic Ozan-Baksı tradition and Islamic mystical thought and new lifestyle, dates to the end of the fifteenth century and the sixteenth century. It is a branch of literature that was formed as a result of diversification and the formation of different cultural circles that became evident in the Ottoman social order at the beginning of the century.In this study, the place of Âşık Cemal Divanî, who contributes to the Âşık Literature today, his place in the tradition and his poems are examined with the data obtained by the compilation method.In the first part of the research, general information about the life, profession, marriage, education of Âşık Cemal Divanî and his reason for coming to Bursa were given.In the second part, Divanî's initiation into âşık tradition, his master, nickname, saz playing and bickering are included.In the third part, Divanî's poems are examined in terms of structure and in the fourth part as content.In the fifth part of the thesis, the poems of Âşık Cemal Divanî; were classified according to syllable measures. In the last part of the thesis, the encounters of Divanî are given.Keywords: Âşık Cemal Divanî, Âşıklık tradition, Bursa.