Obezite önleme programının çocukların yeme davranışları, yeme bağımlılığı, fiziksel aktivite ve obezite görülme durumlarına etkisi.

Abstract

Amaç: Bu çalışma, çocuklarda obezite önleme programının çocukların yeme davranışları, yeme bağımlılığı, fiziksel aktivite ve obezite görülme durumlarına etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Yöntem: Bu çalışmada, yarı deneysel yöntemlerden biri olan pre-post test eşleşmemiş grup modeli kullanılmıştır. Çalışma, İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı iki devlet okulunda okuyan 5.sınıfta öğrenim gören girişim grubunda n=55 ve kontrol grubunda n=73 olmak üzere toplamda 128 öğrenci ile yürütülmüştür. Kontrol grubu rutin müfredat eğitim programını takip etmiş, girişim grubuna altı oturumdan oluşan obeziteyi önleme eğitim programı uygulanmıştır. Veriler, Sosyo-Demografik veri toplama formu, çocuklarda yeme davranışı anket formu, yeme bağımlılığı ölçeği, çocuk fiziksel aktivite anketi ile toplanmıştır. Veriler, çok gözlü ki-kare testi, Mc Neamer testi, Cochrane Q testi, tekrarlı ölçümlerde çok yönlü varyans analizi, Bonferroni düzeltmeli eşleştirilmiş t-testi, güç analizi, etki büyüklüğü ve regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Girişim grubunda yer alan öğrencilerin beden kitle indeks değerleri ve yeme bağımlılığı oranları kontrol grubundaki öğrencilerden düşük olduğu saptanmıştır (p<0.05). Girişim ve kontrol grubunda yer alan öğrenciler arasında yeme davranışı anketi puan ortalamaları ve fiziksel aktivite anketi puan ortalamaları arasında zamana, gruba ve grup*zaman etkileşimi açısından anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0.05). Girişim programının beden kitle indeksi üzerine büyük etki büyüklüğüne (0.39) ve güçlü (0.85) bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Obezite önlemeye yönelik yapılan girişim programının çocukların olumlu yeme davranışlarını ve fiziksel aktivite puan ortalamalarını arttırmada, yeme bağımlılığı oranlarını ve beden kitle indeksi değerlerini azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı obezitesi, çocukların yeme davranışları, fiziksel aktivite, yeme bağımlılığı, obeziteye ilişkin eğitim.

Aim: This study was carried out to determine the effect of the obesity prevention program on children's eating behaviors, food addiction, physical activity, and the prevalence of obesity.Method: A pretest-posttest unmatched group model, which is one of the quasi-experimental methods, was used in the study. The study was carried out with a total of 128 5th-grade students enrolled in two state schools affiliated to İzmir Provincial Directorate of National Education, including 55 students in the intervention group and 73 in the control group. The control group followed a curriculum-based routine training program, while the intervention group received an obesity prevention training program consisting of six sessions. The data were collected using a socio-demographic data form, the child eating behavior questionnaire, the food addiction scale, and the physical activity questionnaire for children. The data were evaluated using the multi-eyed chi-square test, Mc Neamer's test, Cochrane Q test, multivariate analysis of variance in repeated measurements, Bonferroni corrected paired t-test, power analysis, effect size, and regression analysis.Findings: The body mass index values and food addiction rates of the students in the intervention group were lower than those of the students in the control group (p <0.05). A significant difference was found between the mean eating behavior questionnaire scores and mean physical activity questionnaire scores of the students in the intervention and control groups in terms of time, groups, group*time interaction (p <0.05). It was determined that the intervention program had a large effect size (0.39) and a strong (0.85) effect on body mass index.Conclusion: The intervention program for obesity prevention was found to be effective in increasing children's positive eating behaviors and the mean physical activity score, and reducing food addiction rates and body mass index values.Keywords: Childhood obesity, child eating behaviors, physical activity, food addiction, obesity training.