Multipl sklerozlu bireylerde hastalıkla başa çıkma ve etkileyen bilişsel, fiziksel ve psikososyal faktörlerin ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı MS'li bireylerin hastalıkla başa çıkma ve bu durumu etkileyen bilişsel, fiziksel ve psikososyal faktörlerin ilişkisinin incelenmesidir.Yöntem: Bu çalışmaya 97 MS'li birey dahil edildi. Demografik ve klinik özellikler kaydedildi. Problem çözme, fiziksel yardım, kabul etme, kaçınma, kişisel sağlık kontrolü, enerji tasarrufu, duygusal rahatlama gibi yedi alt ölçeği içeren MS ile Başa Çıkma Ölçeği (CMSS) kullanıldı. Anksiyete ve depresyon düzeyleri Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD), yaşam kalitesi EuroQol-5D Yaşam Kalitesi Ölçeği (EQ-5D), stigma Nörolojik Hastalıklarda Yaşam Kalitesi (NöroQoL)-Stigma Ölçeği, nöropsikolojik belirtiler Multipl Skleroz Nöropsikolojik Tarama Testi (MSNQ) ve kişilik Gözden Geçirilmiş Eysenck Kişilik Anketi-Kısaltılmış Formu (EKA-GGK) ile ölçüldü.Bulgular: Fiziksel destek alt ölçeği ile yaş ve hastalık süresi arasında pozitif yönde zayıf düzeyde ve EDSS ile arasında pozitif yönde güçlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı (sırasıyla r=.214, p=.035; r=.213, p=.036; r.=582, p=<.001). Fiziksel destek alt ölçeği ile EQ-5D Hareket, Öz bakım, Ağrı ve Sağlık Durumu alt ölçekleri arasında negatif yönde orta düzeyde (sırasıyla r=-.434, p=.000; r=-.482, p=.000; r=-.526, p=<.001), Anksiyete ile arasında negatif yönde zayıf düzeyde ve Olağan Aktiviteler ile negatif yönde güçlü düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı (sırasıyla r=-.379, p=<.001; r=-.243, p=.017; r=-.384, p=<.001). Sonuç: MS ile başa çıkmanın bilişsel, fiziksel ve psikososyal faktörlerden etkilenebileceği gösterilmiştir.

Objective: The aim of this study is to investigate the relationship between coping with the disease and affecting cognitive, physical and psychosocial factors in people with multiple sclerosis.Methods: Ninety seven pwMS were enrolled in this study. Demographics and clinical characteristics were recorded. Coping with MS Scale (CMSS) was used to measure coping including seven subscales: problem-solving, physical assistance, acceptance, avoidance, personal health control, energy conservation, emotional release. Anxiety and depression levels, stigma, neuropsychological symptoms and personality were measured by the Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD), EuroQol-5D Quality of Life Scale (EQ-5D), Quality of Life in Neurological Diseases (NeuroQoL) -Stigma Scale, Multiple Sclerosis Neuropsychological Questionnaire (MSNQ) and Revised Eysenck Personality Questionnaire-Abbreviated Form (EKA-GGK), respectively.Results: A weak statistically significant positive correlation between the physical support subscale and age and the duration of the disease, and a strong positive correlation with EDSS (r=.214, p=.035; r=.213, p=.036; r.=582, p=<.0001, respectively) were found. There was a moderate negative relationship between the Physical Support subscale and the EQ-5D Mobility, Self-Care, Pain and Health subscales (r=-.434, p=.000; r=-.482, p=.000; r=-.526, p=<.001, respectively), a weak negative correlation with Anxiety, and a strong negative relationship with Usual Activities (r=-.379, p=<.001; r=-.243, p=.017; r=-.384, p=<.001, respectively). Conclusion: It has been shown that coping with MS can be affected by cognitive, physical, and psychosocial factors.