Koroner arter hastalarında farklı egzersiz programlarının etkisi: Randomize kontrollü çalışma

Abstract

Amaç: Koroner arter hastalığı (KAH), ülkemizde, Avrupa'da ve dünyada önde gelen mortalite nedenlerindendir. KAH tedavisinde önemli yaklaşımlardan biri de egzersiz eğitimidir. Literatürde yüksek yoğunluklu aralıklı egzersiz (YYA) eğitiminin orta yoğunluklu endurans (OYE) eğitimine üstün olduğunu bildiren çalışmalar bulunmasına rağmen, KAH tedavisinde hangi YYA protokolünün daha etkin olduğuna dair bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bu çalışma literatürde daha sık kullanılan iki farklı YYA eğitiminin (YYA-1 ve YYA-2) KAH hastalarının fonksiyonel kapasiteleri, fiziksel aktivite düzeyleri, kinezyofobi düzeyleri, yaşam kaliteleri ve vücut kompozisyonları üzerine kısa dönem etkilerini incelemek ve OYE eğitimi ile karşılaştırmak üzere planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya revaskülarizasyon cerrahisi geçirmiş 20 KAH hastası (60,95±5,08 yıl) dahil edilmiştir. Katılımcılar basit randomizasyon yöntemi ile rastgele 1:1:1 oranında OYE (n=7), YYA-1 (n=6) ve YYA-2 (n=7) gruplarına dağıtılmıştır. Katılımcılar ortalama 23,80 ± 0,62 seans egzersiz temelli kardiyak rehabilitasyon (KR) programına alınmıştır. Katılımcıların fonksiyonel kapasiteleri maksimal egzersiz testi, hesaplanan maksimal oksijen tüketimi (VO2max) değerleri ve 6 dakika yürüme testi (6DYT), fiziksel aktivite düzeyleri Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (UFAA), kinezyofobi düzeyleri Tampa Kinezyofobi Ölçeği (TKÖ), yaşam kaliteleri Kısa Form-36 (KF-36) ve Macnew Kalp Hastalığı Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Ölçeği (MYKÖ) ve vücut kompozisyonları vücut empedans analiz cihazı ile tedavi öncesi ve sonrası değerlendirilmiştir.Bulgular: KR programı sonrasında grupların maksimal egzersiz test çıktılarının (OYE: 17,64 ± 7,49 watt, Z=-2,366, p=0,018; YYA-1: 29,75 ± 5,28, Z=-2,207, p=0,027 ve YYA-2: 28,79 ± 8,29 watt, Z=-2,375, p=0,018) ve hesaplanan VO2max (OYE: 2,08 ± 0,72 ml/kg/dk, Z=-2,366, p=0,018; YYA-1: 3,53 ± 0,87 ml/kg/dk, Z=-2,201, p=0,028 ve YYA-2: 3,94 ± 1,08 ml/kg/dk, Z=-2,366, p=0,018) değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı artış gösterdiği tespit edildi. Grupların tedavi sonrası-öncesi değişimleri karşılaştırıldığında, maksimal egzersiz testi (χ²=7,913, p=0,019) ve hesaplanan VO2max değerleri (χ²=10,364, p=0,006) istatistiksel olarak anlamlıydı. Maksimal egzersiz testindeki farkın YYA-1 ile OYE (Z=-2,793, p=0,005) ve YYA-2 ile OYE (Z=-1,991, p=0,046) grupları arasındaki farktan kaynaklandığı; hesaplanan VO2max değerlerindeki farkın ise OYE ile YYA-1 (Z=-2,714, p=0,007) ve OYE ile YYA-2 grupları arasındaki farktan kaynaklandığı belirlendi (Z=-2,747, p=0,006). 6DYT mesafesi tüm gruplarda benzer artış göstermekle birlikte, yalnızca OYE ve YYA-2 gruplarındaki artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulundu (Z=-2,366, p=0,018; Z=-2,197, p=0,028). Tüm grupların UFAA skorlarında benzer şekilde anlamlı iyileşme kaydedildi (p<0,05). Yaşam kalitesi verileri incelendiğinde yalnızca OYE grubunda KF-36 (genel sağlık ve sağlığın değişimi alt başlıkları) ile MYKÖ'nün tüm alt başlıklarında anlamlı iyileşme olduğu belirlendi (p<0,05). YYA-1 ve YYA-2 gruplarının yaşam kalitesi değerlendirmelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir değişim meydana gelmediği görüldü (p>0,05). Grupların vücut kompozisyon analiz sonuçlarında anlamlı bir değişim kaydedilmedi (p>0,05). Çalışma süresince gruplarda herhangi bir komplikasyon gözlenmedi.Sonuç: Çalışma sonucunda KAH hastalarının fonksiyonel kapasitelerini arttırmada, YYA eğitimlerinin OYE eğitimine üstün olduğu, tüm egzersiz protokollerinin fiziksel aktivite düzeyini geliştirdiği, ancak yaşam kalitesini iyileştirmede sadece OYE eğitiminin etkili olduğu belirlenmiştir. Her üç egzersiz programının da kinezyofobi ve vücut kompozisyonu parametreleri üzerine etkisi olmadığı tespit edildi. Sonuç olarak KR programlarında YYA eğitimlerine yer verilmesinin, KAH hastalarının tedavi çıktılarına olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Objective: Coronary artery disease (CAD) is one of the leading causes of mortality in our country, Europe, and the world. One of the important approaches in the treatment of CAD is exercise training. Although it has been reported in the literature that high-intensity interval exercise (HIIT) is superior to moderate-intensity endurance training (MIT), there is no consensus on which HIIT protocol is more effective in the treatment of CAD. This study was planned to examine the short-term effects of MIT and two different HIIT protocols on functional capacities, physical activity levels, kinesiophobia levels, quality of life, and body composition of CAD patients.Materials and Methods: Twenty CAD patients (60.95 ± 5.08 years) who had undergone revascularization surgery were included in the study. Participants were randomly assigned to MIT (n=7), HIIT-1 (n=6) and HIIT-2 (n=7) groups in a 1: 1: 1 ratio by simple randomization. Participants were enrolled in mean 23.80 ± 0.62 sessions exercise-based cardiac rehabilitation (CR) program. Functional capacity of the participants was evaluated with maximal exercise test, estimated maximum oxygen consumption (VO2max) values and 6-minute walk test (6MWT), physical activity levels with International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), kinesiophobia levels with Tampa Kinesiophobia Scale (TKS), quality of life with Short Form-36 (SF-36) and Macnew Heart Disease Health-Related Quality of Life Scale (MQoLS), and body compositions with a body impedance analyzer before and after treatment.Results: After the KR program, it was found that the maximal exercise test outputs (MIT: 17.64 ± 7.49 watt, Z=-2.366, p=0.018; HIIT-1: 29.75 ± 5.28, Z=-2.207, p=0.027 ve HIIT -2: 28.79 ± 8.29 watt, Z=-2.375, p=0.018) and the estimated VO2max values (MIT: 2.08 ± 0.72 ml/kg/dk, Z=-2.366, p=0.018; HIIT -1: 3.53 ± 0.87 ml/kg/dk, Z=-2.201, p=0.028 ve HIIT -2: 3.94 ± 1.08 ml/kg/dk, Z=-2.366, p=0.018) of the groups showed a statistically significant increase. When the post- and pre-treatment differences of the groups were compared, the maximal exercise test (χ² = 7.913, p = 0.019) and estimated VO2max values (χ² = 10.364, p = 0.006) were statistically significant. It was determined that the difference in the maximal exercise test was due to the difference between HIIT-1 and MIT (Z = -2.793, p = 0.005) and between HIIT-2 and MIT (Z = -1.991, p = 0.046) groups and the difference in the estimated VO2max values resulted from the difference between MIT and HIIT-1 (Z = -2.714, p = 0.007) and between MIT and HIIT-2 groups (Z = -2.747, p = 0.006). Although the 6MWT distance showed a similar increase in all groups, only the increases in the MIT and HIIT-2 groups were found to be statistically significant (Z=-2,366, p=0,018; Z=-2,197, p=0,028). A similar amount of significant improvement was observed in the IPAQ scores of all groups (p <0.05). When the quality of life data was examined, a significant improvement was observed only in the MIT group in SF-36 (general health and change of health subtitles) and all subtitles of MQoLS (p <0.05). It was revealed that there was no statistically significant change in the quality of life assessments of the YYA-1 and YYA-2 groups (p> 0.05). There was no significant change in body impedance analysis results of the groups (p> 0.05). No complications were observed in groups during the study.Conclusion: As a result of the study, it was determined that HIIT groups were superior to the MIT group in increasing the functional capacity of CAD patients, all exercise protocols improved the level of physical activity, however only MIT was effective in improving the quality of life. All three exercise programs were found to have no effect on kinesiophobia and body composition parameters. In conclusion, it is thought that the inclusion of HIIT protocols in CR programs will contribute to a greater improvement in treatment outcomes.