Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Hastanesinde yatmakta olan hastalara bakım verenlerin sosyodemografik özelliklerinin ve yaşam kalitelerinin, hastaların yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Kanser, hastalık tanısı konulduğu andan itibaren hastaların ve hastalara bakım veren kişilerin yaşam kalitesini etkileyen kronik bir hastalıktır. Hastalara ait birçok özellik yanında, bakım verenlerin bazı özellikleri de hastaların yaşam kalitesini etkileyen faktörler arasındadır. Bu çalışmada kanser hastalarına bakım verenlerin bazı sosyodemografik özelliklerinin ve yaşam kalitelerinin, hastaların yaşam kalitesi üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Kesitsel tipteki araştırmada, Şubat 2021-Mayıs 2021 tarihleri arasında Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Hastanesinde yatmakta olan 40 hasta ve bakım verenleri ile görüşülmüştür. Hastaların yaşam kalitesi EORTC-Q ölçeği, bakım verenlerin yaşam kalitesi SF-12 ölçeği ile değerlendirilmiştir. Hastaların fiziksel işlevsellik skoru ortanca değere göre 2 gruba ayrılmış ve eş değişken olarak analizlere dahil edilmiştir. Bakım verenlerin özelliklerinin hastaların yaşam kalitesi üzerine olan etkileri eş değişken ile birlikte Mantel-Haenszel testi ile değerlendirilmiş, sonuçlar tabakalı analizlerle ve düzeltilmiş Odds oranları üzerinden yorumlanmıştır. Bakım verenin cinsiyetinin hastanın ağrı semptomunu, yaşının hastanın iştah kaybı, kabızlık ve ishal semptomlarını, öğrenim durumunun hastanın iştah kaybı ve ekonomik güçlük durumunu etkilediği görülmüştür. Bakım verenlerin fiziksel rol güçlüğü ile hastaların sosyal işlevleri arasında doğru yönde, bakım verenlerin genel sağlık durumları ve emosyonel rol güçlükleri ile hastaların fiziksel işlevi arasında doğru yönde bir ilişki bulunmuştur. Hastalarla birlikte bakım verenlerin de yaşam kalitelerinin de değerlendirilerek gerekli durumlarda eğitim, sosyal ve ekonomik destek verilmesi bakım verenlerin yaşam kalitesini ve hastalara sundukları bakımın kalitesini artırmada etkili olabilir.

Cancer is a chronic disease that affects the quality of life of patients and their caregivers from the moment the disease is diagnosed. In addition to many characteristics of the patients, some characteristics of the caregivers are among the factors affecting the quality of life of the patients. In this study, it is aimed to evaluate the effects of some sociodemographic characteristics and quality of life of caregivers of cancer patients on the quality of life of patients. In this cross-sectional study, 40 patients hospitalized in Hacettepe University Oncology Hospital and their caregivers were interviewed between February 2021 and May 2021. The quality of life of the patients was evaluated with the EORTC-Q scale and the quality of life of the caregivers was evaluated with the SF-12 scale. The physical functionality score of the patients was divided into 2 groups according to the median value and included in the analyzes as a covariate. The effects of caregivers' characteristics on patients' quality of life were evaluated with the Mantel-Haenszel test along with the covariate, and the results were interpreted with stratified analyzes and adjusted Odds ratios. It has been observed that the gender of the caregiver affects the pain symptom of the patient, the age of the patient, the symptoms of loss of appetite, constipation and diarrhea, the educational status of the patient, the loss of appetite and economic difficulty.A positive correlation was found between caregivers' physical role difficulties and patients' social functions, and a positive correlation between caregivers' general health status and emotional role difficulties and patients' physical function. Evaluating the quality of life of the caregivers as well as the patients, providing education, social and economic support when necessary can be effective in increasing the quality of life of the caregivers and the quality of care they provide to the patients.