ICF temelli ampute mobilite ölçeği geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirliği

Abstract

Ekinci, Y. ICF Temelli Ampute Mobilite Ölçeği Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenirliği, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı Doktora tezi, Ankara, 2022. Çalışmanın amacı ICF Temelli Ampute Mobilite Ölçeği (ITAMÖ) geliştirilmesi ve geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılmasıydı. Ölçek 2 turlu Delfi yöntemiyle geliştirildi. Ölçeğin soruları İşlevsellik Yeti Yitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması göz önünde bulundurularak hazırlandı. Taslak soruların ölçekte yer almasına protez alanında çalışan farklı profesyonellerin görüşleri doğrultusunda karar verildi. ITAMÖ 0.94 Kapsam Geçerlilik İndeksi ile istatistiksel olarak anlamlıydı. ITAMÖ'nün test-tekrar test güvenirliği ve uyum geçerliliği 70 hasta üzerinde (47 transtibial, 18 transfemoral, 5 Syme) belirlendi. Katılımcılara uygulanan ölçeğin sonuçları analiz edildiğinde ölçeğin farklı fonksiyonel seviyeleri değerlendiren 16 sorunun yapı geçerliliği sağlandı. ITAMÖ'nün maddelerinin iç tutarlığı 0,93 Cronbach's Alpha katsayısı ile yüksek değerdeydi. Ölçek 0,99 Sınıf İçi Korelasyon Katsayısı ile mükemmel test-tekrar test güvenilirliğe sahipti. ITAMÖ'nün uyum geçerliliğinin belirlenmesinde, ITAMÖ puanı ile ampute mobilite değerlendirmesinde geçerli güvenilir olan Lokomotor Kapasite İndeksi (LKİ), Ampute Mobilite Göstergesi (AMG), Rivermead Mobilite İndeksi (RMİ), 2 Dakika Yürüme Testi (2DYT) ve Zamanlı Kalk Yürü Testi(ZKYT) verileri ile ilişkileri analiz edildi. ITAMÖ ile sırasıyla LKİ (r=-0,75) negatif yönlü mükemmel, 2DYT (r=-0,60), RMİ (r=-0,64), AMG (r=-54) negatif yönlü iyi ve ZKYT (r=0,51) pozitif yönlü iyi derecede korelasyon olduğu belirlendi. Bu sonuçlar ile çalışmamız kapsamında geliştirilen ITAMÖ'nin, alt ekstremite amputelerinin mobilitelerini değerlendirebilecek ve tekrarlı ölçümler için uygun ölçek olduğu belirlendi. ITAMÖ hastanın mobilite düzeyindeki gelişimi göstermesinin yanı sıra rehabilitasyon ve protez uygulamalarına karar verme noktasında alanda çalışanlara yol gösterici olacağı görülmektedir. Ayrıca bu ölçeğin uygulaması kolay ve düşük maliyetli olduğu ve fonksiyonel seviyesi düşük düzeyde olan amputelerle birlikte fonksiyonel seviyesi yüksek olan amputeleri de değerlendirmek için uygun bir ölçek olduğu düşünülmektedir.

Ekinci, Y. Development, Validity and Reliability of ICF-Based Amputee Mobility Scale, Hacettepe University Graduate School Health Sciences Programme of Physical Therapy and Rehabilitation Doctor of Philosophy Thesis, Ankara, 2022. The aim of the study was to develop the ICF-Based Amputee Mobility Scale (IBAMS) and to investigate its validity and reliability. The scale was developed with the 2-round Delphi method. The questions of the scale were prepared by considering the International Classification of Functioning Disability and Health. It was decided to include the draft questions in the scale in line with the opinions of different professionals working in the field of prosthetics. IBAMS was statistically significant with a Content Validity Index of 0.94. Test-retest reliability and convergent validity of IBAMS were determined on 70 patients (47 transtibial, 18 transfemoral, 5 Syme). When the results of the scale applied to the participants were analyzed, the construct validity of the 16 questions evaluating the different functional levels of the scale was ensured. The internal consistency of the items of ITAMÖ was high with a Cronbach's Alpha coefficient of 0.93. The scale had excellent test-retest reliability with an Inclass Correlation Coefficient of 0.99. For convergent validity, the correlations between IBAMS score, Locomotor Capacity Index (LCI), Amputee Mobility Predictor (AMG), Rivermead Mobility Index (RMI), 2-Minute Walk Test (2MWT) and Timed Get Up and Go Test (TUG) data were analyzed. With IBAMS, LCI (r=-0.75) is negative excellent, 2MWT (r=-0.60), RMI (r=-0.64), AMG (r=-54) negative good, and TUG (r) =0.51), good positive correlation was found. With these results, it was determined that the IBAMS, which was developed within the scope of our study, is a suitable scale for evaluating the mobility of lower extremity amputees and for repeated measurements. It was seen that ITAMÖ will guide those working in the field of prosthesis at the point of deciding on rehabilitation and prosthesis applications, as well as showing the improvement in the mobility level of the patient. In addition, it is thought that this scale is easy to apply and low cost, and it is a suitable scale to evaluate amputees with low functional level as well as amputees with high functional level.