Kanseri olan çocuğa sahip ebeveynlerde ruminasyon ve üstbilişlerin travma sonrası büyüme ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma kanseri olan çocuğa sahip ebeveynlerde ruminasyon ve üstbilişlerin travma sonrası büyüme ile ilişkisinin incelenmesi amacıyla ilişki arayıcı araştırma deseni kullanılarak yapılmıştır. Araştırma Türk Kanser Derneği, Kanser Savaşçıları ve Kanserle Dans Derneği'nin sosyal medya ortamlarında çevrimiçi anket yoluyla gerçekleşmiştir. Çalışmaya 103 kanseri olan çocuğa sahip ebeveyn dahil edilmiştir. Veriler; tanıtıcı veri formu, Olay İlişkili Rüminasyon Envanteri, Üstbiliş Ölçeği- 30 ve Travma Sonrası Büyüme Envanteri kullanılarak 30 Eylül 2020 ile 25 Aralık 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; sıklık analizleri ile birlikte korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; kanseri olan çocuğa sahip ebeveynlerin amaçlı ruminasyon ve üstbilişleri ile travma sonrası büyüme arasında pozitif yönde doğrusal bir ilişki olduğu, girici ruminasyon ile travma sonrası büyüme düzeyleri arasında ise ters yönde bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Kanseri olan çocuğa sahip ebeveynlerde amaçlı ruminasyon, girici ruminasyon ve üstbilişlerin travma sonrası büyümenin %30'unu açıkladığı saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda kanseri olan çocuğa sahip ebeveyvlerin, ruminasyon ve üstbilişlerinin travma sonrası büyümeyi etkilediği söylenebilir. Dolayısıyla, kanseri olan çocuğa sahip ebeveynlerin tanı alındığı andan itibaren ruminasyon, üstbiliş ve travma sonrası büyüme düzeylerinin değerlendirilmesi, amaçlı ruminasyonların ve üstbilişlerin desteklenmesine yönelik yaklaşımların benimsenmesi önerilebilir.

The aim of this study was to investigate the relationship between rumination and metacognition with posttraumatic growth in parents of children with cancer. The study was carried out in Türk Kanser Derneği, Kanser Savaşçıları and Kanserle Dans Derneği's social media platforms using online data forms. Data has been collected between 30 September 2020 and 25 December 2021, using the descriptive data forms, Event-Related Rumination Inventory, Metacognition-30 Scale, and Post-traumatic Growth Inventory. In the analysis of the data; correlation and regression analysis were used. According to the findings, there is a positive correlation between deliberate rumination and metacognition with posttraumatic growth, while there is a negative correlation between intrusive rumination and post-traumatic growth in parents of children with cancer. It was determined that deliberate rumination, intrusive rumination, and metacognition explain %30 of the posttraumatic growth in parents of children with cancer. In line with these results, it can be said that rumination and metacognition affect posttraumatic growth in parents of children with cancer. Therefore, approaches that increase the deliberate rumination level and decrease the intrusive ruminations can be suggested as soon as the diagnosis is made to increase the posttraumatic growth among parents of children with cancer.