Erişkin yoğun bakım ünitelerinde izlenen yaşlı bireylerin deliryum riski ve gelişme durumunun belirlenmesi

Abstract

Araştırma, erişkin yoğun bakım ünitelerinde izlenen yaşlı bireylerin deliryum riski ve deliryum gelişme durumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve prospektif olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini; Kasım 2020 - Şubat 2021 tarihleri arasında yoğun bakım ünitelerine kabul edilen, yatış tanısında deliryum tanısı olmayan, Richmond Sedasyon ve Ajitasyon Ölçek puanı -3 ve üzeri olan 65 yaş ve üzeri 150 hasta oluşturmuştur. Veriler, `Tanıtıcı Bilgiler Formu`, `Richmond Sedasyon ve Ajitasyon Ölçeği`, `Deliryum Risk Tahmin Modeli (DEMO)` ve `Yoğun Bakım Ünitesinde Konfüzyon Değerlendirme Ölçeği (CAM-ICU)` ile toplanmıştır. Hastaların yatışlarının ilk gününde DEMO ile deliryum riskleri belirlenmiş, 24. saat, 3. gün ve 5. günde CAM-ICU ile deliryum gelişme durumları değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, yüzde, sıklık ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmaya alınan hastaların %42'sinde yatış esnasında deliryum riski saptanmış, yatış izlemlerinde ilk 5 günde %34,7'inde deliryum gözlenmiştir. Deliryum hastaların %28,7'sinde ilk 24 saat içerisinde, %32'sinde 3. günde, %34,7'sinde 5. günde gelişmiştir. Araştırmada predispozan faktörlerden ileri yaş ve duyusal bozukluğu olan; presipitan faktörlerden hipotansif, uyku sorunu yaşayan, tedavisinde 5'ten fazla ilacı olan ve DEMO risk faktörlerine göre psikoaktif ilaç tedavisi alan hastalarda deliryum gelişmiştir (p<0,05). Araştırma sonucunda yaşlı bireylerin deliryum risklerinin yatışlarının ilk 24 saatinde tanımlanması ve ileri yaş (75 ve üzeri), nörolojik, bilişsel ve psikolojik sorunu olan, tedavisinde 5'ten fazla ilacı olan, uyku sorunu yaşayan ve hipotansiyon ile izlenen hastaların deliryum gelişimi açısından yakından takip edilmesi önerilmektedir.

This descriptive study was carried out to determine the delirium risks and delirium development among older adults admitted in adult intensive care units. The sample of the study consisted of 150 patients aged 65 and over, admitted to the second level intensive care unit between November 2020 and February 2021, who did not have delirium at admission, and whose Richmond Sedation and Agitation Scale score was -3 and above. Data were collected with the `Descriptive Information Form`, `Richmond Agitation and Sedation Scale`, `Delirium Prediction Model (DEMO)` and `Confusion Assessment Method for Intensive Care Unit (CAM-ICU)`. The risk of delirium was determined with DEMO on the first day of admission, and the development of delirium was determined with CAM-ICU on the 24th hour, 3rd day and 5th day. Mean, standard deviation, percentage, frequency, regression was used in data analysis. The risk of delirium was detected on the admission in 42% of the patients, and delirium was observed in 34.7% in the follow-up, first 5 days of hospitalization. Delirium developed within the first 24 hours in 28.7% of the patients, on the 3rd day in 32%, and on the 5th day in 34.7% of the patients. Delirium developed in patients with the predisposing factors advanced age and sensory impairment; the precipitating factors hypotension, sleep deprivation, and polypharmacy (more than 5 drugs) and DEMO risk factors receiving psychoactive treatment (p<0.05). Determination of delirium risks of older adults within the first 24 hours of hospitalization, close monitor of the patients with advanced age (75 and over), neurological, cognitive and psychological problems, using 5 and more drugs, and hypotension history for the development of delirium is recommended.