Hasta güvenliğine yönelik dillendirme anketinin Türkçe'ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu çalışma, orijinal dili Almanca olan ve İsviçre'de geliştirilen, Hasta Güvenliğine Yönelik Dillendirme Anketi'nin Türkçe' ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması amacıyla metodolojik tipte yürütülmüştür. Anket, alt boyutları olan iki ölçek içermekte ve toplamda 8 alt boyut, 32 maddeden oluşmaktadır. Anketin Almanca' dan Türkçe' ye uyarlanması için çeviri-geri çevirileri tamamlanarak dil geçerliği sağlanmıştır. Uzman paneli için 6 uzmandan görüş alınmış, kapsam geçerlik indeksi: 1.00 olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın örneklemini Gazi Üniversitesi Hastanesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi tüm birimlerinde görev yapmakta olan 170 hemşire ve 163 hekim olmak üzere 333 sağlık profesyoneli oluşturmuştur. Anketin yapı geçerliğinin incelenmesinde açıklayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi ankette bulunan Dillendirme ile İlişkili Davranışlar Ölçeği ve Dillendirme ile İlişkili İklim Ölçeği için ayrı ayrı uygulanmıştır. Kaiser-Meyer-Olkin değeri her iki alt ölçek için yeterli bulunmuştur(0,834 ve 0,881). Bartlett Küresellik Testi her iki alt ölçek için (p<0,05) anlamlı bulunmuştur. Temel Bileşenler Analizi ve Varimax döndürme yöntemleri kullanılarak ile yapılan açıklayıcı faktör analizine göre tüm faktör yüklerinin 0,3 ten fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toplam açıklanan varyans değeri Dillendirme ile İlişkili Davranışlar Ölçeği için % 77,856, Dillendirme ile İlişkili İklim Ölçeği için % 76,009 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları doğrultusunda uyum indeksleri yeterli bulunmuştur. Cronbach alfa (α) değerleri alt boyutlar ve alt ölçekler için 0,770 ve 0,919 arasında hesaplanmış ve Cronbach alfa (α) değerleri tüm alt boyutlar için güvenilir bulunmuştur. Test tekrar test sonuçları (r=0,987) ve (r=0,991) arasında ve yüksek düzeyde anlamlı bulunmuştur(p<0,05). Yapılan analizlerin nihai sonucunda anketten herhangi bir madde çıkartılmamıştır. Sonuç olarak bu çalışma, Hasta Güvenliğine Yönelik Dillendirme Anketi'nin Türkiye'deki sağlık hizmetleri bağlamında kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu ortaya koymuştur.

This study was carried out as a methodological design to adapt the `Speaking up about patient safety questionnaire` into Turkish and to establish its validity and reliability. The questionnaire consists of two sub scale and 8 sub dimensions. In order to adapt the questionnaire to Turkish, linguistic validation was completed through translation-back translation procedures. Content validity was determined using the viewpoints of the panel of 6 experts, and computing the content validity index: 1.00. The sample consists of 333 health care professional, including 170 nurses and 163 physicians working at all units (emergency department, intensive care units, operation room, delivery room, outpatient and inpatient clinics) of Gazi University, Health Research and Application Center, Gazi Hospital. Construct validity of the questionnaire was evaluated through exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis method for both of the two scale (`Speak Up–Related Behaviour Scale` and the `Speak Up Related Climate Scale`) , each of which includes total 11 items in 3 subscales). The Kaiser-Meyer-Olkin value was good enough for both of the two scales (0,834 and 0,881, respectively), and The Bartlett's test of sphericity was significant (p<0,05), suggesting that there is substantial correlation in the data. Exploratory factor using principal components analysis and varimax rotation yielded that all factor loadings were above 0.3. Total variance explained was found to be 77. 856% for Speak Up–Related Behaviour, and 76,009% for Speak Up Related Climate. Confirmatory factor analysis results showed that the scale has an acceptable goodness of fit. Cronbach's alpha (α) values for all sub scales ranged from 0.77 to 0.92, indicating high internal consistency or reliability of total and sub scales. Test-retest reliability results (r=0,987 and r=0,991) were statistically significant (p<0,05). Based on the statistical analysis none of the items was removed from the questionnaire. As a result, this study confirmed that the Speaking Up About Patient Safety Questionnaire, can be utilized as a validated and reliable instrument in Turkish health care contexts.