Konuşma gürültüsünün farklı ünsüz-ünlü heceler ile oluşturulmuş kortikal n1 cevabı üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZETÇoban, H. Konuşma Gürültüsünün Farklı Ünsüz-Ünlü Heceler ile Oluşturulmuş Kortikal N1 Cevabı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2022. Gürültünün kortikal uyarılmış işitsel potansiyeller üzerindeki etkisi konuşma uyaranları ile oluşan kortikal cevapların sessiz ve gürültülü koşullardaki amplitüd ve latans değerleri karşılaştırılarak daha önceki yapılmış çalışmalarda ortaya konulmuştur. Bu etki yapılan çalışmalarda sıklıkla az sayıda farklı uyaranlar kullanılarak değerlendirilmiştir. Mevcut çalışma ise sesli ve sessiz olmak üzere dört ünsüz-ünlü hece kullanarak bu hecelerle oluşan kortikal cevapların gürültüden etkilenimlerinin hecelerin sesli-sessiz özellikleri üzerinden karşılaştırmak için yapılmıştır. Normal işitmeye sahip 18-23 yaş arası 20 katılımcıya (10 Kadın, 10 Erkek) hem sessiz ortamda hem de gürültü arka planında rastgele olmak üzere /bi/,/pi/,/di/ ve /ti/ uyaranları sunulmuştur. Uyaranlar her iki koşulda 65 dB SPL şiddetinde, gürültü ise +5 dB sinyal gürültü oranında (SGO) 60 dB SPL şiddetinde katılımcılara sunularak kortikal N1 cevabı kaydedilmiştir. Yapılan analizlerde bütün uyaranlar için N1 latansları gürültüde uzama göstermiş, amplitüdlerde gürültü etkisi gözlenmemiştir. Uyaranların gürültüden farklı etkilenimleri konusunda /pi/ uyaranının gürültülü arka planda latans uzaması /bi/ uyaranına göre anlamlı derecede yüksek elde edilmiştir. Ayrıca sessiz ortamda /di/ ve /ti/ uyaranının amplitüdleri farklı değilken gürültülü arka planda /di/ uyaranının amplitüdü /ti/ den yüksek elde edilmiştir. Gürültüde /ti/ ile oluşan cevap amplitüdleri /di/ uyaranına kıyasla gürültüden daha fazla etkilenmiş ve bu etki /ti/'nin amplitüdünün /di/'ye göre gürültüde daha düşük elde edilmesiyle sonuçlanmış olabilir. Bu bakımdan hecelerin ötümlülük özelliğinin bu heceler ile oluşan kortikal cevapların gürültüden etkilenimleri üzerinde etkisi olduğu düşünülebilir. İleriki çalışmalarda farklı akustik özelliklerin kortikal cevapların gürültüden etkilenimleri üzerindeki etkileri değerlendirilebilir, davranışsal yöntemlerle test edilmesi zor olan gruplarda gürültünün hangi akustik özelliğin işlenmesinde zorluklara sebep olabileceği incelenebilir.Anahtar kelimeler: İşitsel kortikal N1, gürültü, konuşma uyaranı, ünsüz-ünlü heceler

ABSTRACTCoban, H. The Effect Of Speech Noise On Cortical N1 Response Evoked by Different Consonant-Vowel Syllables. Hacettepe University Graduate School of Health Sciences, Master Thesis, Ankara, 2022. The effect of noise on cortical evoked auditory potentials has been demonstrated in previous studies by comparing the amplitude and latency values of speech evoked cortical responses in quiet and noisy conditions. This effect has often been evaluated using a small number of different stimuli in studies. This study aims to compare the effects of noise on cortical responses evoked by four voiced and unvoiced consonant-vowel syllables based on their voicing properties. The stimuli /bi/,/pi/,/di/ and /ti/ were randomly presented to 20 participants (10 Females, 10 Males) aged 18-23 with normal hearing, in quiet and in noise. Cortical N1 response was recorded by presenting stimuli at 65 dB SPL in quiet and in noise at 60 dB SPL at +5 dB signal-to-noise ratio (SNR). In the analysis the N1 latencies for all stimuli showed a prolongation in the noise, and no noise effect was observed in the amplitudes. Regarding the varying effect of noise on different syllables, the latency prolongation of the /pi/ in noise was found to be significantly higher than the /bi/. In addition, while the amplitudes of the /di/ and /ti/ were not different in quiet , the amplitude of the /di/ was higher than /ti/ in noise. The response amplitudes of /ti/ in noise may have been more affected by the noise compared to the /di/ stimulus, and this effect might have resulted in a lower amplitude of /ti/ in noise than /di/. In this respect, it can be assumed that the voicing feature of the syllables has an effect on the effect of noise on the cortical responses evoked by these syllables. Further research may explore the effects of different acoustic properties on the noise effect on cortical responses and investigate processing of which acoustic feature can be hampered by noise in difficult to test populations. Key Words: Auditory cortical N1, noise, speech stimulus, consonant-vowel syllables