Gelişimsel yetersizliği olan okul öncesi çocuklarda paylaşımlı kitap okuma müdahalesinin iletişim-dil gelişimine, öz-düzenleme ve erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın örneklemini Aydın ili içerisinde özel bir kuruma devam eden 3-6 yaş arası okul öncesi dönemde gelişimsel yetersizliği olan çocuklar oluşturmaktadır. Paylaşımlı kitap okumanın, erken çocukluk döneminde gelişimsel yetersizliği olan çocuklar üzerine etkisini ölçmeyi amaçlayan bu çalışma; öntest, uygulama ve sontest aşamalarından oluşan deneysel bir çalışmadır. Araştırmada ebeveynlere paylaşımlı kitap okuma tekniklerini çocuklarıyla nasıl uygulayacaklarına dair müdahale uygulanmıştır. Çocukların genel gelişimleri, sosyal-duygusal gelişimleri, öz-düzenleme, iletişim-dil gelişimleri, ev erken okuryazarlık ortamları ve ebeveyn- çocuk birlikte okuma etkinlikleri incelenmiştir. Araştırma 8 haftalık oturumlar şeklinde 7 ebeveyn (anne) ile tamamlanmıştır.Çocuğa ve aileye ait demografik bilgilerini elde etmek için `Demografik Aile Bilgi Formu`, Çocuğun genel gelişimi ve sosyal-duygusal gelişimi için; EGE ve EGE-SD, öz düzenleme becerilerini belirlemek için `4-6 yaş Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği (Anne Formu)`, iletişim/dil becerilerini `Türkçe İletişim Davranışları Gelişim Envanteri` , erken okuryazarlık becerilerini ev ortamı da dahil belirlemek için `Ev İçi Okuryazarlık Ölçeği`, çocuğun aile ile olan okuma etkinliklerini değerlendirmek için `Çocuk Ebeveyn Birlikte Okuma Etkinlikleri`, Paylaşımlı Kitap Okuma Müdahalesinin tekniklerini uygulaması bakımından aileyi değerlendirmek için `Paylaşımlı Kitap Okuma Dereceleme Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda paylaşımlı kitap okuma müdahalesinin gelişimsel yetersizliği olan okulöncesi çocukların iletişim-dil gelişimine, erken okuryazarlık becerilerine anlamlı bir etkisi bulunmuştur. Ayrıca ebeveynlerin çocuk-ebeveyn paylaşımlı okumaya dair bilgi düzeylerine, paylaşımlı kitap okuma müdahalesi kapsamında verilen müdahalenin faydası olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The sample of this study consists of children with developmental disabilities in the pre-school period between the ages of 3 to 6, who registered a private institution in Aydın. This study, which aims to measure the impact of shared book reading on children with developmental disabilities in early childhood. It is an experimental study consisting of pretest, implementation, and posttest stages. In the research, intervention will be offered to parents after showing them how they should implement shared book reading with their children. Children's general development, social-emotional development, self-regulation, communication-language development, home early literacy environments and parent-child reading activities were examined. The research was implemented with 7 parents (mothers) in 8-week sessions of support education program.For demographic information of the mother and the child, `Demographic Family Information Form` is filled by asking the questions to mothers, for the general development and social-emotional development of the child; ASQ and ASQ-SE was used. `4-6 years old Preschool Self-Regulation Scale (Mother Form)` was used to determine self-regulation skills, `Turkish Communication Behaviors Development Inventory` was used to determine communication/language skills. The `Home Literacy Scale` was used to evaluate the child's reading activities with the family, and the `Shared Book Reading Rating Scale` was used to evaluate the family about the techniques of the `Child-Parent Reading Activities` in Shared Book Reading Program.As a result of the research, it was found that the shared book intervention had a significant effect on the communication, language development and early literacy skills of preschool children with developmental disabilities. In addition, it was concluded that the support education given within the scope of the shared book reading intervention was beneficial for the parents' knowledge levels about child-parent shared reading.