Covid-19 hastalık şiddetini belirleyici faktörler olarak fiziksel aktivite düzeyi ve besin takviyesi kullanımının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Covid-19 hastalık şiddetini belirleyici faktörler olarak fiziksel aktivite düzeyi ve besin takviyesi kullanımının değerlendirilmesidir. Araştırmaya 18-64 yaş arası, Covid-19 test sonucu pozitif olan 955 birey (%77,7 kadın) dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan veri toplama formu ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Form (IPAQ-SF) kullanılmıştır. Katılımcılar Google e-formlar üzerinden oluşturulan araştırma bağlantısıyla çalışmaya katılım sağlamıştır. Verilerin analizinde, sayısal değişkenler iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi veya Mann-Whitney U testi ile kategorik değişkenler ise Ki-Kare testi, Fisher'in kesin testi ya da Fisher-Freeman-Halton testi ile karşılaştırılmıştır. Covid-19'dan hastaneye yatış durumunu etkileyen faktörleri değerlendirmek için lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Covid-19 sebebiyle hastaneye yatan bireylerin yatmayanlara göre fiziksel aktivite enerji harcaması (MET-dk/hf) daha düşük bulunmuştur (p<0,001). Hastaneye yatanlar (%87,5) yatmayanlara (%53,6) göre daha yüksek oranda düşük aktivite (<600 MET-dk/hf) düzeyine sahiptir (p<0,001). Ayrıca düşük fiziksel aktivite düzeyinin, orta ve yüksek fiziksel aktivite düzeyine göre Covid-19'dan hastaneye yatışı 5,31 kat arttırdığı bulunmuştur (p<0,05). Haftalık orta ile yüksek şiddetli fiziksel aktiviteye katılım süresi 150 dk'dan az olanlar ile 150 dk ve daha yüksek olanların hastaneye yatış oranları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Düşük-orta şiddetli fiziksel aktiviteye katılım sıklığı kategorileri arasında Covid-19 sebebiyle hastaneye yatış oranları açısından anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Düşük-orta şiddetli aktivitelere katılım sıklığı `nadiren/hiç` olanların oranı, hastaneye yatış yapanlarda (%40) yapmayanlara (%19,7) göre daha yüksektir. Yüksek şiddetli fiziksel aktivitelere katılım sıklıkları arasında hastaneye yatış oranı açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Covid-19 hastalığı öncesinde ya da sırasında besin takviyesi kullanan ve kullanmayanların hastaneye yatış oranları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları daha yüksek fiziksel aktivite düzeyi ve sıklığına sahip bireylerde Covid-19 hastalığı sebebiyle hastaneye yatış oranlarının daha düşük olabileceğini gösterirken besin takviyesi kullanım durumunun hastalık şiddeti üzerinde anlamlı etkisi bulunmadığını ortaya koymuştur.Anahtar kelimeler: Covid-19, hastalık şiddeti, bağışıklık, fiziksel aktivite, besin takviyeleri

The aim of this study is to evaluate the level of physical activity and the use of nutritional supplements as factors determining the severity of Covid-19 disease. The study included 955 individuals (77,7% of whom were women) between the ages of 18 and 64 with positive Covid-19 test results. The data collection form developed by the researchers and the International Physical Activity Questionnaire-Short Form (IPAQ-SF) were used to collect the data. Volunteers participated in the study through the research link created via Google e-forms. In data analysis, numerical variables were compared with the significance test of the difference between two means or the Mann-Whitney U test, and categorical variables were compared with the Chi-Square test, Fisher's exact test, or Fisher-Freeman-Halton test. A logistic regression analysis was used to assess the factors influencing hospitalization due to Covid-19. Physical activity energy expenditure (MET- min/wk) was found to be lower in individuals hospitalized due to Covid-19 compared to those who were not hospitalized (p<0,001). Hospitalized patients (%87,5) had higher levels of low physical activity (<600 MET- min/wk) than non-hospitalized patients (%53,6) (p<0,001). Furthermore, low physical activity level increased hospitalization due to Covid-19 by 5.31 times compared to moderate and high physical activity levels (p<0,05). No significant difference was observed between the hospitalization rates of those who participated in moderate to vigorous physical activity for less than 150 minutes per week and those who had 150 minutes or more per week (p>0,05). Hospitalization rates due to Covid-19 differed significantly between the frequency categories of low to moderate physical activity participation (p<0,05). The percentage of those who `rarely or never` participated in low-to-moderate activities was higher in hospitalized patients (40%) than in non- hospitalized patients (19.7%). There was no significant difference between the frequency of participation in high-intensity physical activities in terms of hospitalization rate (p>0,05). There was no significant difference between the hospitalization rates of those who used nutritional supplements before or during the Covid-19 disease and those who did not (p>0,05). In conclusion, the findings of this study indicated that individuals with higher levels and frequencies of physical activity may have lower hospitalization rates due to Covid-19 disease, whereas nutritional supplement use had no significant effect on the severity of the disease.Keywords: Covid-19, disease severity, immunity, physical activity, nutritional supplements