Farklı sosyoekonomik düzeye sahip çocukların anlatı becerileri ile çalışma belleği, doğal dil ve ev erken okuryazarlık ortamı ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı farklı sosyoekonomik düzeye sahip 48-72 ay arası çocukların anlatı becerileri ile çalışma belleği, doğal dil ve ev erken okuryazarlık ortamlarını detaylı bir şekilde incelemek ve aralarındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul iline bağlı anaokullarına devam eden, farklı sosyoekonomik düzeylere sahip 40 çocuk ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada çocukların anlatı becerilerini öyküleme bağlamında değerlendirmek amacıyla Mercer Mayer (56) tarafından oluşturulan `Frog Where Are You?` (Kurbağa Neredesin?) isimli resimli yazısız kitap; çocukların anlatılarının analizi için ise Işıtan (116) tarafından geliştirilen `Öykü Anlatma Değerlendirme Formu` kullanılmıştır. Çalışma belleği ve yürütücü işlevler değerlendirmesi için ise Akoğlu (118) tarafından geliştirilen, `Anlamsız Sözcük Tekrarı Listesi` ve `Kalem Tıklatma Görevi` uygulanmıştır. Ev erken okuryazarlık ortamı ise Karaahmetoğlu (123) tarafından geliştirilen `Ev Ortamı Erken Okuryazarlık Ölçeği (EROY-EV)` kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda çocukların öykülerinde makroyapısal (öykü grameri) olarak giriş, öyküyü başlatan olay, içsel tepki, gelişme, arama eylemi, arama yerleri, engeller, öyküye başlık bulma alt boyutlarında aile gelir düzeyine göre istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Çocukların öyküleri mikroyapısal (öykü uzunluğu) olarak incelendiğinde puanların aile gelir durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Anlatı Becerileri, Öyküleme, Çalışma Belleği, Doğal Dil, Ev Erken Okuryazarlık Ortamı

The aim of this study is to examine in detail the narrative skills and working memory, natural language and home early literacy environments of 48-72 months old children from different socioeconomic levels and to investigate the relationship between them. The study group of the research consists of 40 children from different socioeconomic levels attending kindergartens in Istanbul and their parents. In this study, Mercer Mayer's `Frog Where Are You?` book (56) and the `Story Telling Evaluation Form` developed by Işıtan (116) was used for the analysis of children's narratives. `Nonword Word Repetition List` by Akoğlu (118) and `Peg Tapping Task` were applied. The home early literacy environment was evaluated using the `EROY-EV` scale developed by Karaahmetoğlu (123). As a result of the research, there was no statistically significant difference in the sub-dimensions of macrostructure of the stories, the event that started the story, internal reaction, development, search action, search locations, obstacles, finding a title for the story, according to family income level. When the stories of the children were examined microstructurally, it was found that the scores of the story length section differed significantly according to the family income status.Keywords: Narrative Skills, Narration, Working Memory, Natural Language, Home Early Literacy Environment