Hekimlerin estetik uygulamalardaki hukuki sorumluluğunun 2011-2019 yılları arasında verilen Yargıtay kararları doğrultusunda değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti Yargıtay Başkanlığı Hukuk Dairelerinin, karar tarihi itibariyle 1 Ocak 2011-31 Aralık 2019 tarihleri arasındaki estetik uygulamalara ilişkin kararları incelenerek estetik girişimlerde hekimin hukuki sorumluluğunun araştırılması planlamıştır. Hekimin cezai sorumluluğuna ilişkin kararlar araştırmaya dahil edilmemiştir. Ayrıca estetik uygulamalarda hekim-hasta arasındaki hukuki ilişkinin eser sözleşmesi olup olmadığı; eser sözleşmesine ilişkin hükümler, tıbbi müdahale kavramı ve tıbbi müdahalenin hukuka uygunluk şartları, kamu hizmeti ve sağlık hizmeti kavramları üzerinden tartışılmıştır.Uyuşmazlık konusu olan Plastik, Rekonstrüktüf ve Estetik Cerrahi olgularının %34'ünün meme estetiği girişimi olduğu ve bunu her biri %22 oranında olmak üzere karın estetiği ve burun estetiği girişimlerinin izlediği; diş hekimliği olgularının ise %35,7'sinin Protez, %31'inin implant girişimleri olduğu tespit edildi.Yargıtay'ın, yerel mahkeme kararlarının %96'sını bir veya birden fazla gerekçeyle bozduğu ve yerel mahkemenin aksine kararlarının %86'sında hekim-hasta arasındaki sözleşmeye eser sözleşmesi yaklaşımını benimsediği görüldü.Yargıtay'ın tüm bozma gerekçelerinin %38,6'ünün yetersiz bilirkişi raporu gerekçesi olması, yerel mahkeme ve Yargıtay'ın estetik uygulamalara hukuki yaklaşımlarının farklı olmasından kaynaklandığı düşünüldü. Nitekim Yargıtay da kararlarında, bilirkişi raporlardaki yetersizliğin, çoğunlukla raporların eser sözleşmesine göre hüküm kurmaya elverişsiz olmasından kaynaklandığını ifade etmektedir. Yargıtay'ın, hastanın aydınlatılıp aydınlatılmadığına ilişkin değerlendirmenin yapılmamasını da bilirkişi raporlarında bir eksiklik olarak görmesi ve tüm bozma gerekçelerinin %15,9'unun hastanın aydınlatılmaması gerekçesi olması nedeniyle estetik girişimlerden önce hastanın yeterince aydınlatılması önem arz etmektedir.Her ne kadar Yargıtay endikasyon ve sonuç taahhüt edilmeye elverişlilik açısından bir ayrıma gitmese de salt güzelleştirme amacıyla yapılan uygulamalar olarak tanımladığımız estetik girişimlere ve diş hekimliğinin endikasyon dahilinde yapılsa da sonuç taahhüt edilmeye elverişli girişimlerine eser sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiği kanaatindeyiz.

In this study, it was planned to investigate the legal responsibility of the physician in aesthetic practises by examining the civil chambers of the Supreme Court decisions about aesthetic practises between January 1, 2011 and December 31, 2019 in Turkey. Decisions regarding the criminal liability of the physician were not included in this study. In addition, whether the legal relationship between the doctor and the patient in aesthetic practices is a contract of construction over the laws regarding the contract of construction, the concept and legality of medical intervention, concepts of public and health service are discussed.It is stated that 34% of the Plastic, Reconstructive and Aesthetic Surgery cases that are the subject of dispute are breast aesthetics and this is followed by liposuction/abdominoplasty and rhinoplasty at a rate of 22% each; It was determined that 35.7% of dentistry cases were prosthesis and 31% were implant practises.It was seen that the Supreme Court gave a 96% decision of reversal for one or more reasons and contrary to the local court, it adopted the contract of construction approach to the contract between the physician and the patient in 86% of its decisions.It was thought that 38.6% of all the decisions of reversal of the Supreme Court were due to insufficient expert report, because of the different legal approaches of the local courts and the Supreme Court to aesthetic practices. As a matter of fact, the Supreme Court states in its decisions that the inadequacy in the expert reports is mostly due to the fact that the reports are unsuitable for establishing a judgment according to the contract of construction. The Supreme Court also considers the lack of an assessment of whether the patient was informed or not, as a deficiency in the expert reports. It is important that the patient is adequately enlightened before aesthetic interventions, because of 15.9% of the decisions of reversal of the Supreme Court are the reasons for not informed the patient. The Supreme Court does not make a distinction in terms of indications and promising results in aesthetic practises. We are of the opinion that the laws of the contract of construction should be applied to aesthetic practises, which we define as practises made for the sole purpose of beautification, and to dentistry practises that are suitable for promising results even if they are performed within indications.