Bolu ilinde doğal olarak yetişen kızılcıkların morfolojik, biyokimyasal ve moleküler karakterizasyonu

Abstract

Bu çalışma Bolu ili florasında doğal olarak yetişen kızılcıkların morfolojik, biyokimyasal ve moleküler karakterizasyonunu belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada elde edilen iki yılık ortalama verilere göre genotiplerin meyve ağırlıkları 1,44 g (14BL47)- 3,37 g (14BL61), çekirdek ağırlıkları 0.19 g (14BL10)-1,13 g (14BL05) değerleri arasında belirlenmiştir. Suda çözünen kuru madde (SÇKM) değerleri %10,37 (14BL37)- 21,22 (14BL09) arasında değişmiştir. Meyvelerin organik asit içeriği incelendiğinde malik asit içeriğinin en yüksek olduğu ve bunu sırasıyla vitamin C ve tartarik asitin izlediği görülmüştür. Spesifik fenoliklerden gallik asit, ellajik asit, kateşin, kafeik, vanilik, siringik, p-kumarik, klorojenik, o-kumarik, ferulik, rutin ve kuersetin miktarları HPLC ile tanımlanmış ve ellagik asit, kateşin ve klorojenik asit ön plana çıkan bileşikler olarak belirlenmiştir. Toplam antosiyanin içeriği genotipler arasında büyük varyasyon göstermiş ve 3,79 (14BL06)-77,65 (14BL36) µg cy-3-glu/g arasında değişmiştir. Meyvelerde toplam antioksidan kapasite trolox equivalent antioksidan kapasitesi (TEAK) ve demir indirgenme antioksidan kapasitesi (FRAP) olmak üzere iki yöntemle belirlenmiştir. TEAK değerleri 4,14 (14BL08)-11,03 (14BL61) µmol TE/g ve FRAP değerleri ise 3,37 (14BL08)-10,50 (14BL61) µmol TE/g arasında bulunmuştur. Kızılcıklarda yapılan genetik analizlerde iPBS retrotranspozon markörleri kullanılmış ve iPBS markörleri genotipler arasında genetik farklılıkları ortaya koymakta başarılı bulunmuştur. Genotipler soy ağacında 3 grup halinde kümelenmiş ve aralarında genetiksel olarak polimorfizim tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Bolu bölgesinde zengin kızılcık gen kaynaklarının olduğu ve ıslah çalışmalarında bu materyallerin kullanılmasının ülkemiz biyoçeşiştliliğinin geliştrilmesi ve korunması açısından önem arz ettiği ortaya konulmuştur.

This study was carried out to determine the morphological, biochemical and molecular characterization of cornelian cherries growing naturally in the flora of Bolu province. According to the two-year average data obtained in the study, the fruit weights of the genotypes were determined between 1,44 g (14BL47) – 3,37 g (14BL61), seed weights between 0,19 g (14BL10)-1,13 g (14BL05). When the organic acid content of the fruits was examined, it was observed that the malic acid content was the highest and followed by vitamin C and tartaric acid, respectively. Among the specific phenolics, gallic acid, ellagic acid, catechin, caffeic acid, vanillic, syringic, p-coumaric, chlorogenic, o-coumaric, ferulic, rutin and quercetin amounts were determined by HPLC and ellagic acid, catechin and chlorogenic acid were determined as prominent compounds. Total anthocyanin content showed great variation between genotypes and ranged from 3,79 (14BL06) to 77,65 (14BL36) µg cy-3-glu/g. Total antioxidant capacity in fruits was determined by two methods, trolox equivalent antioxidant capacity (TEAK) and iron reduction antioxidant capacity (FRAP). TEAK values were found to be between 4,14 (14BL08)-11,03 (14BL61) µmol TE/g and FRAP values between 3,37 (14BL08)-10,50 (14BL61) µmol TE/g. iPBS retrotransposon markers were used in genetic analyzes of cornelian cherries and iPBS markers were found to be successful in revealing genetic differences between genotypes. Genotypes were clustered in 3 groups in the family tree and genetic polymorphism was detected between them. As a result, it has been revealed that there are rich cornelian cherry gene resources in the Bolu region and the use of these materials in breeding studies is important for the development and protection of our country's biodiversity.