Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadına yönelik şiddet ilişkisinde öğretmenlerin tutumlarının incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma; öğretmenlerin toplumsal cinsiyet rolleri ve kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu tutumlar arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır.Materyal ve Metot: Kasım - Aralık 2020 tarihleri arasında yapılan tanımlayıcı ve kesitsel bir çalışmadır. Araştırma Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 523 öğretmen ile online olarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS 23.0 (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzde, bağımsız örneklemler t testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Öğretmenlerin %77,4'ünün kadın, %53,7'sinin 30 yaş ve altında olduğu, %60,8'inin 8 yıl ya da daha az süredir meslekte bulunduğu, %29,1'inin geçmişinde şiddet türlerinden birine maruz kaldığı, %40,3'ünün geçmişlerinde şiddet olayına şahit olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin cinsiyet, yaş, aile yapısı, medeni durum, evlenme yaşı ve yaşamında daha önce şiddete şahit olma ile Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Öğretmenlerin cinsiyet, yaş, aile yapısı, medeni durum ile İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlar ile yaşamında daha önce şiddete şahit olma ve yaşamında daha önce şiddete maruz kalma arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p>0,05). Öğretmenlerin Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeğine ait bütün alt boyutların, İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Ölçeğine ait Bedene Yönelik alt boyutunu ve Kimliğe Yönelik alt boyutunu pozitif ve aynı yönde etkilediği bulunmuştur.Sonuç: Araştırmada, öğretmenlerin; toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumlarının eşitlikçi olduğu ve kadına yönelik şiddete karşı bir tutuma sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin demografik özellikleri göz önünde tutulduğunda; kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere, bekâr olanların evli olanlara, çekirdek aileye sahip olanların geniş aileye sahip olanlara göre daha eşitlikçi ve kadına yönelik şiddete daha çok karşı oldukları belirlenmiştir. Öğretmenlerin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumlarının, kadına yönelik şiddete ilişkin tutumları pozitif ve aynı yönde etkilediği görülmüştür. Bu nedenle gelecek nesilleri yetiştiren öğretmenlerin hem toplumsal cinsiyete yönelik tutumlarının hem de kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarının birlikte incelenmesi ve bu konularda olumlu tutumlara sahip olmaları son derece önemlidir. Daha sonraki çalışmacılara bu konuda farklı yöntemlerle daha kapsamlı gruplarla çalışmaların yapılması önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Öğretmenler, toplumsal cinsiyet rolleri, kadına yönelik şiddet

Objective: The research was conducted with the aim of determining the factors affecting teachers' attitudes towards gender roles and violence against women and examining the relationship between these attitudes.Materials and Methods: It is a descriptive and cross-sectional study conducted between November and December 2020. The research was conducted online with 523 teachers living within the borders of the Republic of Turkey who agreed to participate in the study. Personal Information Form, Gender Roles Attitude Scale and ISKEBE Violence Against Women Attitude Scale were used to collect data. IBM SPSS 23.0 (Statistical Package for the Social Sciences) program was used in the analysis of the data. Frequency, percentage, independent samples t-test, one-way analysis of variance and regression analysis were used to evaluate the data.Results: Of the teachers, 77,4% are women, 53,7% are 30 years old or younger, 60.8% have 8 years of work or less, 29,1% have been exposed to one of the forms of violence in the past, ıt was determined that 40.3% of them had witnessed violence in their past. A statistically significant relationship was found between teachers' gender, age, family type, marital status, age at marriage, and having witnessed violence before in their life, and the mean scores of the Attitudes towards Gender Roles Scale (p<0,05). A statistically significant relationship was found between teachers' gender, age, family type, marital status and the mean scores of the ISKEBE Attitudes Against Women Scale (p<0,05). There is no statistically significant relationship between attitudes towards violence against women and witnessing violence before and being exposed to violence before in life (p>0,05). It was found that all sub-dimensions of the Teachers' Gender Roles Attitude Scale affected the Body-Oriented sub-dimension and the Identity-Oriented sub-dimension of the ISKEBE Violence Against Women Scale positively and in the same direction.Conclusion: In the study, it was determined that teachers' attitudes towards gender roles were egalitarian and had an attitude towards violence against women. Considering the demographic characteristics of teachers; It has been determined that female teachers are more egalitarian than male teachers, single ones are more egalitarian than married ones, and those with nuclear families are more egalitarian than those with extended families. It has been observed that teachers' attitudes towards gender roles affect their attitudes towards violence against women positively and in the same direction. For this reason, it is extremely important that teachers who train future generations examine both their attitudes towards gender and their attitudes towards violence against women together and have positive attitudes on these issues. It is recommended for future researchers to carry out studies with more comprehensive groups with different methods on this subject.Keywords: Teachers, gender roles, violence against women