Çalışma belleği kapasitesi yüksek ve düşük bireylerin yürütücü işlevlerinin, kişilik özelliklerinin ve benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, bireylerin yürütücü işlevlerini, kişilik ve benlik saygısı düzeylerini çalışma belleği kapasitesine göre incelemektir. Araştırma Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğrenciler ile gerçekleştirilmiş ve araştırmaya 42 kadın 20 erkek olmak üzere toplam 62 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların çalışma bellek kapasiteleri HSD (Wechsler Bellek Ölçegi–III- Harf-Sayı Dizisi Alt Testi) ile belirlenmiştir. Yürütücü işlevler; WCST (Wisconsin Kart Eşleme Testi), RSPM (Raven Standart Progresif Matrisler Testi), Stroop Testi TBAG Formu, US Alt Testi (Wechsler Bellek Ölçeği-III Uzamsal Sıralama Alt Testi), kişilik; MKE (Mizaç Karakter Envanteri) ve benlik saygısı; RSBS (Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği) ile ölçülmüştür. Elde edilen verilere araştırmanın amaçlarına uygun olarak Bağımsız Gruplar İçin t- Testi, MANOVA ve Mann-Whitney U Testi uygulanmıştır. Ek olarak HSD ve kişilik arasındaki ilişki Pearson Korelasyon Analizi ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar çalışma belleği kapasitesine göre yürütücü işlevlerin farklılaştığını ortaya koymuştur. Çalışma bellek kapasitesi düşük katılımcıların kurulumu değiştirme, akıcı zeka, dikkat, uzamsal sıralama performanslarının çalışma bellek kapasitesi yüksek katılımcılara göre daha düşük olduğu saptanmıştır. HSD ile MKE alt boyutu olan Yenilik Arayışı arasında anlamlı korelasyon görülmüştür. Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve gelecekteki araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

The study aimed to examine the executive functions, personality characteristics, and self-esteem levels of individuals according to their working memory capacity. The research was carried out with students that study at Bolu Abant İzzet Baysal University and and a total of 62 students, 42 female and 20 male, participated in the study. Working memory capacities of the participants were identified using LNS (Wechsler Memory Scale–III- Letter-Number Sequencing Subtest). Executive functions were measured with WCST (Wisconsin Card Sorting Test), RSPM (Raven's Standard Progressive Matrices Test), Stroop Test TBAG Form, US Subtest (Wechsler Memory Scale-III Spatial Sequencing Subtest); personality was measured with TCI (The Temperament and Character Inventory) and self-esteem was measured with RSES (Rosenberg Self-Esteem Scale). Independent Sample t- Test, MANOVA and Mann-Whitney U Test were performed to the data obtained in accordance with the aims of the research. Additionally, Pearson Correlation Analysis was used for the relationships between LNS and personality. The results obtained revealed that executive functions vary according to working memory capacity. Participants with low working memory capacity were found to have lower performance in set-shifting, fluid intelligence, attention, and spatial span than participants with high working memory capacity. There was a significant correlation between LNS and Novelty Seeking which is the subtest of TCI. The finding obatined were discussed within the literature and suggestions for future resarch were presented.