Korozif özefagus yanığı olan 4-7 yaş arası çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde öznel değerlendirme ve ebeveyn değerlendirmesi arasındaki uyumun incelenmesi

Abstract

Korozif özefagus yanıklarının çocuk ve ailelerde yaşam kalitesini olumsuz etkilemesine karşın ülkemizde ve ulaşılan literatürlerde daha önce korozif özafagus yanığı olan olan çocukların yaşam kalitesini belirlemeye yönelik bir çalışmanın olmaması, küçük yaş grubu çocuklarında risk oluşturması ortalama 5 yaş çocuklarında görülmesi, küçük yaş grubu çocuklarının kendilerini tam olarak ifade edememeleri nedeniyle Korozif Özefagus Yanığı Olan 4-7 Yaş Aarası Çocukların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Çocuk ve Ebeveyn Değerlendirilmesi Arasındaki Uyumun İncelenmesi amacı ile tanımlayıcı tipte bir araştırmadır.Araştırma, 1 Mayıs ? 30 Kasım 2010 tarihleri arasında, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Pediatrik Cerrahi ve Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Cerrahi Servis ve Polikliniğinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Hastanesinde 4-7 yaşları arasında korozif özefagus yanığı nedeniyle tedavi alan çocuklar oluşturmuştur. Araştırma örneklemini, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Pediatrik Cerrahi ve Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Hastanesi Cerrahi Servis ve Polikliniğinde takip edilen 4-7 yaşları arasında olan, araştırmaya alınma kriterlerine uyan, araştırmaya katılmaya gönüllü olan ve basit tesadüfü örneklem yöntemi ile belirlenen 100 korozif özefagus yanığı olan çocuk ve ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmanın yürütülebilmesi için E.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Bilimsel Etik Kurulundan ve araştırmanın yürütüldüğü kurumdan izin alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, ?Çocuk Tanıtım Formu?, ?Ebeveyn Tanıtım Formu?, Çocuk ve ebeveynin çocuğun yaşam kalitesini değerlendirmesine yönelik 4-7 yaş Kid-KINDL (Children Quality of Life- Qestionnaire) kullanılmıştır. Toplanan verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzde, Kruskal Wallis, Mann Whitney testi, Sınıf içi korelasyon testi, Wilcoxan eşleştirilmiş iki örnek testi, Spearman korelasyon testi kullanılmıştır.Çocuğun kendi değerlendirdiği yaşam kalitesi puan ortalaması 34,55± 21,78; ebeveynin çocuğa yönelik değerlendirdiği yaşam kalitesi puan ortalaması 34,11± 20,36 olarak saptanmıştır. Çocukların değerlendirdiği yaşam kalitesi puan ortalaması ile ebeveynlerin değerlendirdiği yaşam kalitesi puan ortalamalarının karşılaştırılması Wilcoxon testi ile yapılmış; puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptanmıştır (Z:0,131, p: 0,896, p>0.05 ).Çocuğun kendi değerlendirdiği yaşam kalitesi ile ebeveyninin çocuk için yaptığı yaşam kalitesi değerlendirmesinden elde edilen puanlar arasındaki ilişki Sperman korelasyon analizi ile incelendiğinde; iki ölçüm puanları arasında pozitif yönde, güçlü ve istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (r: 0, 86, p:0,000, p< 0.001).Sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerin küçük çocukları korozif özefagus yanıkları açısından risk altındadır. Bu faktörler korozif özefagus yanığı olan çocukların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Ayrıca annelerin eğitim düzeylerinin de çocukların toplam yaşam kalitesini ve alt boyut puan ortalamalarını etkilemektedir.Bu bilgiler ışığında, küçük çocukların yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde ailelere yönelik ölçeklerin uygulanabileceği önerilebilir. Korozif özefagus yanığı olan çocukların yaşam kalitesini belirlemeye yönelik literatürde ulaşılabilen bir çalışma yoktur. Çalışmaların artırılması önerilmektedir. Çocuklarda korozif özefagus yanıkları konusunda kazalar meydana gelmeden önce toplumun bilgilendirilmesi ve bu konunun ciddiyeti konusunda farklılıkların arttırılması önerilebilmektedir. Korozif özefagus yanığı olan çocukların tedavi sürecinin uzun bir süreci kapsaması nedeniyle çocukların yaşam kalitesinin düşmektedir. Bunun nedenlerinin ve yükseltmeye yönelik uygulamaların aileler, hemşireler ve tüm sağlık çalışanları tarafından bilinmesi ve uygulamaların bunlar doğrultusunda planlanması yaşam kalitesini yükselticektir.Anahtar Kelimeler: Çocuk, korozif madde, yaşam kalitesi

Although corrosive esophageal burns affect the life quality of children and families, the literature in our country as well as elsewhere lacks studies to determine the life quality of children who previously experience such burns. In addition, small-aged children are more at risk, the average age of occurrence is 5 and children at these age groups are unable to express themselves fully. For this reason, this study is of a descriptive character and attempts to evaluate the life qualities of children aged 4 to 7 with a corrosive esophageal burn and to analyze the consistency between the assessments by parents and children.The research was conducted from May 1st to November 30th, 2010 in the Polyclinic of Pediatric Surgery in the Children?s Hospital of the Ege University School of Medicine and in the Polyclinic of Surgery in the Behçet Uz Children?s Diseases and Surgery Education and Research Hospital. The universe of the study consisted of children who were under treatment at the Hospital of the Ege University School of Medicine and at the Behçet Uz Children?s Diseases Hospital due to corrosive esophageal burns. The sample of the study was made up of 100 children aged 4 to 7 with a corrosive esophageal burn, who were under follow-up at the Polyclinic of Pediatric Surgery in the Children?s Hospital of the Ege University School of Medicine and at the Polyclinic of Surgery in the Behçet Uz Children?s Diseases and Surgery Education and Research Hospital, satisfied the criteria of the study, volunteered to participate in it and were selected by basic random sampling, and of their families. In order for the study to be conducted, permissions were obtained from the Scientific Ethics Committee of the Ege University College of Nursing and from the institution where the study was conducted. A ?child description form?, a ?parent description form?, and the Kid-KINDL for ages of 4 to 7, called the Children Quality of Life Questionnaire, which aims for a child and his parents to assess the life quality of the child, were employed as the tools for data collection in the study. The number and percentage tests, the Kruskal-Wallis test, the Mann-Whitney test, the intraclass correlation test, the Wilcoxon matched pairs test, and the Spearman correlation test were used in assessing the collected data.When compared by means of the Wilcoxon test in order to assess the consistency between the child?s and the parents? evaluations of the child?s life quality, Z: ,131 and p: ,896 were seen not to be significantly different. The KINDL life quality point averages as assessed by the KINDL child and the KINDL parent were identified, respectively, as 34.55 and 34.11 out of 100. The life quality point averages of children with a corrosive esophageal burn were found to be low.When the relation between the points obtained from the KINDL life quality child assessment form and the KINDL life quality parent assessment form were examined by means of the Spearman correlation test for a confidence analysis of the child?s and the parents? evaluations of the child?s life quality, the two measurement points of r: 86 and p: .000 were identified to be in a positive, strong and statistically highly significant relationship. Young children of families with a lower socioeconomic status are at risk in terms of corrosive esophageal burns. These factors significantly affect the life quality of children with a corrosive esophageal burn. The level of education of mothers affects the total life quality of children and the bottom dimension point averages.In light of this information, scales for families can be suggested to be employed in assessing the life quality of young children. No study to determine the life quality of children with a corrosive esophageal burn is available in the literature. Studies in the field should be expanded. It can be recommended that the public should be enlightened concerning corrosive esophageal burns before accidents happen and the level of consciousness regarding the issue should be raised. The life quality of children with a corrosive esophageal burn reduces as the period of treatment covers a long time. The reasons behind this and the practices that lengthen this period should be recognized by families, nurses and all other health workers alike and practices should be planned considering them so that life quality can be advanced.Key words: Child, corrosive substance, life quality