Prostat kanserlerinde farklı açı sayısı ve enerjiler kullanılarak yapılan yoğunluk ayarlı radyoterapi planlamalarının karşılaştırılması

Abstract

Prostat kanseri tedavisinde radyoterapinin önemli bir yeri vardır. Son yıllarda radyoterapideki teknolojik gelişmelerle birlikte prostat kanseri tedavisinde kullanılan teknikler de hızla ilerlemiştir. 3BKRT'nin gelişmiş bir tekniği olan yoğunluk ayarlı radyoterapi tekniği de yaygın bir şekilde uygulanmaya başlanmıştır. Yoğunluk ayarlı radyoterapinin en önemli parametrelerinden olan enerji ve toplam alan sayısının plan kalitesine etkisi çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı farklı alan sayısı ve enerjilerin kombinasyonu ile oluşturulmuş yoğunluk ayarlı radyoterapi planlamalarının; hedef organ, kritik organ ve plan kalitesi bakımından karşılaştırılmasına dayanmaktadır.Bu çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı'nda bulunan CMS XİO tedavi planlama sistemi ile yapılmıştır. Çalışmamızda 20 prostat kanseri vakasına 5, 7 ve 9 alan sayılı planlar hazırlanmıştır. Hazırlanan bu planlardaki 5'li, 7'li, 9'lu alanların enerji değerleri tek enerjili (6MV) ve iki farklı enerjili (6MV ve 15MV) olarak ikiye ayrılmıştır. Böylece hasta başına 6 plan, toplamda ise 120 plan oluşturulmuştur. Planlamalar tamamlandıktan sonra bu planlamalara ait doz-hacim histogramlarından hedef ve kritik organ dozları ve bu dozları alan hacimlerin değerleri elde edilmiştir. Bu değerler rektum ve mesane için aynı olup (V75, V70, V65, V60, V50, V40, D50, D17 ve D15) femur başları için V50'dir. Kritik organ dozlarının tümü RTOG'nin ilgili protokolünün limit değerlerinin oldukça altında tutulmuştur. Çift enerji kullanımının en belirgin avantajı femur başı dozundaki düşüklük olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada çift enerji kullanılarak yapılan planlamalarda femur başı dozu V50 değeri ortalamaları sağ ve sol olmak üzere sırasıyla %0.03±0.13 ve %0±0.0 olarak. Bunların dışında plan kalitesi hakkında fikir edineceğimiz parametrelerden olan toplam segment sayısı, toplam MU, komformite ve homojenite toplanan datalar arasındadır.Bu çalışmada, kritik organ koruması, hedef organ komformasyonu, komformite-homojenite parametreleri ve tedavi süresi bakımından en optimal enerji-alan konfigürasyonu 7 alanlı çift enerjili planlamalar olduğu görülmüştür. Çift enerji kullanımının özellikle femur başı dozu düşünde önemli rolü vardır. Ayrıca kritik organ koruması karşılaştırmaları arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır.

Radiotherapy has a pivot role in the treatment of prostate cancer. Latest advances in radiotherapy technology have given birth to improvements for already exist techniques for the treatment of prostate cancer. Intensity modulated radiation therapy, more advance form of three dimensional radiotherapy, has started being implemented more commonly. Beam energy and the number of the field are the most significant parameters of intensity modulated radiotherapy and have a huge impact of its quality. The goal of this study is to compare intensity modulated radiotherapy plans which are prepared by the combination of different beam energy and different number of fields.This study was completed in Medical School of Ege University, Department of Radiation Oncology and prepared by the help of treatment planning system, CMS XİO. 20 prostate cancer patient was included to the study and 5, 7 and 9 fields treatment plans were created for each patients. Additionally, these 5, 7 and 9 field treatment plans were divided into two categories: single energy (6 MV) and mixed energy (combination of 6 and 15 MV). Thus, we got 6 plans for each patient and 120 plans as a total. Immediately after, we evaluated the target and organ-at-risks doses and volumes that received these doses by the help of dose-volume histograms. These doses are same for both rectum and bladder (V75, V70, V65, V60, V50, V40, D50, D17 and D15) and V50 for femoral heads. Additionally, parameters that give us opinion about plan quality such as total segment number, total MU, comformity and homogeneity are collected meticulously.In this study, 7 field-mixed energy plans are revealed as the most optimal energy-field configuration in terms of the organ-at-risk sparing, target coverage, homojenity-comformity and duration of treatment. Using mixed energy effects especially on the doses of femoral heads. Moreover, p-values of the comparison between organ-at-risk doses in different number of field are revealed as significant.