Klinik performansta Öz-Yeterlik Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Klinik Performansta Öz-Yeterlik Ölçeğinin (KPÖYÖ) Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliğini belirlemek amacıyla yapılmış metadolojik bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, Ege üniversitesi Hemşirelik Fakültesi'nde 2. 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören (N=590) öğrenciler oluşturmuştur. Araştırma için ulaşılabilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden 227 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma kapsamına alınan 20 öğrenciye test-tekrar test için ilk uygulamadan 15 gün sonra anketler tekrar uygulanmıştır.Araştırma verileri Nisan-Haziran 2014 tarihleri arasında anket yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında; `Birey Tanıtım Formu` ve `Klinik Performansta Öz-Yeterlik Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerinin analizinde SPSS 16.0 programı kullanılmıştır. KPÖYÖ'nin yapı geçerliği için Faktör Analizi ve Varimax Döndürme teknikleri; ölçüt geçerliği için Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizleri kullanılmıştır. Ölçek maddelerinin ayırt edici olup olmadıklarının belirlenmesi için madde analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliği ile ilgili olarak alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış ve test-tekrar test korelasyonlarına bakılmıştır.Araştırma sonucunda, KPÖYÖ'nin ölçek madde faktör yüklerinin .64 ile .88 arasında olduğu bulunmuş, ölçeğin toplam varyansın yüzde 78.23'ünü açıklayan `Veri toplama` `Tanılama ve planlama` `Uygulama` `Değerlendirme` olmak üzere 4 faktör (alt boyut) elde edilmiştir. `KPÖYÖ`nin toplam Cronbach Alfa katsayısının .98 olduğu ve test-tekrar test korelasyonlarının toplam ölçekte r=.97, alt boyutlar test-tekrar test korelasyonlarının .87 ile .99 arasında olduğu, test-tekrar test ölçümleri arasındaki ilişkinin pozitif yönde, istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı olduğu (p<.001) ve test-tekrar test puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı (p>.05) saptanmıştır. Ölçeğin alt boyutların toplam ölçek puanları ile korelasyonlarının veri toplama` boyutunda .91, `tanılama ve planlama` boyutunda .94, `uygulama` boyutunda .92, `değerlendirme` boyutunda .90 olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda, KPÖYÖ'nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. Böylelikle toplam 37 maddeden oluşan, veri toplama` `tanılama ve planlama` `uygulama` ve `değerlendirme olmak üzere dört alt boyutu bulunan, eşit aralıklı sayısal ölçeklendirme tipinde olan KPÖYÖ'nin hemşirelik öğrencilerinin klinik performanstaki öz yeterliklerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir ölçek olduğu belirlenmiştir.

This study is a methodological study which has been conducted for the purpose of determining the validity and reliability of the Turkish Version of the Self-Sufficiency Scale in Clinical Performance (SSSCP). The population of the study consists of 2., 3., and 4. Grade students of the Ege University, Nursing Faculty (N=590). The sample of the study consists of 227 students who could be reached and who consented to participate in the study. The questionnaires were applied to the 20 students who were included in the study for the test-retest processes 15 days after the first application. The data of the study were collected with questionnaires between the dates of April and June 2014. The `Individual Introduction Form` and `Self-Sufficiency Scale in Clinical Performance` were used in collecting the data. The SPSS 16.0 program was used in the analysis of the data. The Factor Analysis and Varimax Rotation Techniques were used for the structural validity of the SSSCP; and the Pearson Product-Moment Correlation Analyses were used for the criteria validity. The Item Analysis was conducted in order to determine whether the items of the scale were distinguishing or not. The Alpha Internal Consistency Coefficient was computed to determine the reliability of the scale and the test-retest correlations were examined. At the end of the study, the scale item factor loads of the SSSCP were found to be between .64 and .88. In addition, 4 factors (sub-dimensions) were determined as `Data Collection`, `Diagnosis and Planning`, `Application` and `Evaluation`, which explained the 78.23% of the total variance of the scale. It was also determined that the Cronbach Alpha Coefficient of the SSSCP was .98; and the test-retest correlations in the total scale was r=.97; the sub-dimensions test-retest correlations were between .87 and .99; the relation between the test-retest measurements was in the positive direction and statistically meaningful at a further level (p<.001); and it was also determined that the difference between the test-retest average points was not statistically meaningful (p>.05). It was also determined that the total scale points of the sub-dimensions and the correlations were .91 at the `data collection` dimension; .94 at the `diagnosis and planning` dimension; .92 at the `application` dimension; and .90 at the `evaluation` dimension.In the light of the data obtained in the study, it has been concluded that the Turkish version of the SSSCP is valid and reliable. Therefore it has been determined that the SSSCP, which is in the form of equally spaced numerical scaling, consisting of total 37 items, and having four sub-dimensions like the `data collection` dimension; the `diagnosis and planning` dimension; the `application` dimension; and the `evaluation` dimension, may be used in evaluating the self-sufficiencies of the nursing students in clinical performances.