İsmail Çetişli hayatı ve eserleri

Abstract

İsmail Çetişli, yirmi beş yıllık akademik hayatı süresince, akademisyen kimliğinin yanı sıra Türk edebiyatına katkı sağladığı yayınları ve araştırmalarıyla da ön plana çıkmıştır. Çalışmanın amacı; İsmail Çetişli'nin hayatına dair biyografik bilgileri içeren bir araştırma yapmak ve Çetişli'nin kitapları, süreli yayınlarında yer alan makalelerinde kullandığı yöntem bilim ve düşünce ekollerini ortaya çıkartmaktır. İsmail Çetişli hakkında ilk kez yapılacak olan araştırma da öncelikle yazarın hayatının bilinmeyen yönleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Çetişli'nin Türk edebiyatına kazandırdığı eserlerinden kitapları tanıtılmış ve incelenmiştir. Makaleleri ise konu bütünlüğüne göre ilgili konu başlığında değerlendirilmiştir. Makalelerinin künyeleri içerik yönünden sınıflandırılmıştır. İncelemelerde Çetişli'nin kaleme aldığı eserlerde ön plana çıkan göstergebilim, dilbilim, halkbilim, stilistik vb. çalışma yöntemleri ile ele aldığı şahsiyetler, olaylar, devirler ve eserlerde kullandığı yöntem bilimler ortaya konulmuştur. Ayrıca Çetişli'nin bu mevzulara işleklik kazandırırken başvurduğu edebiyat-tarih, edebiyat-coğrafya, edebiyat-psikoloji, edebiyat-sosyoloji arasındaki interdisipliner yaklaşımların eser-devir, eser-mekân, yazar-devir ve yazar-eser ilişkilerine yansıdığı noktalar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Çetişli'nin eserlerini incelediğimizde yalnızca Yeni Türk Edebiyatı alanında eser vermediğini kimi zaman edebi eserlere karşı bir eleştirmen kimi zaman dilbilimci kimi zaman teorisyen olduğu anlaşılmaktadır. Çetişli, Türk edebiyatını benimsemiş, edebiyat teorileri ve uygulamalarında yerli ve yabancı kaynak hakkında fikir sahibi bir araştırmacıdır.

During his twenty-five years of academic life, İsmail Çetişli has come to the fore with his publications and researches that he contributed to Turkish literature as well as his academic identity. Purpose of the study; To conduct a research that includes biographical information about İsmail Çetişli's life and to reveal the methodologies and schools of thought Çetişli used in his books and articles in periodicals. In the research that will be done for the first time about İsmail Çetişli, first of all, the unknown aspects of the author's life have been tried to be clarified. The books that Çetişli brought to Turkish literature were introduced and examined. The articles were evaluated in the relevant subject title according to the integrity of the subject. The tags of the articles are classified in terms of content. Semiotics, linguistics, folklore, stylistic, etc., which come to the fore in the works written by Çetişli, are examined. In this study, the personalities, events, periods and methodologies he used in his works were revealed. In addition, it has been tried to determine the points where the interdisciplinary approaches between literature-history, literature-geography, literature-psychology, literature-sociology, which Çetişli resorts to while bringing these subjects to life, are reflected in the work-period, work-space, author-period and author-work relations. In this context, when we examine the works of Çetişli, it is understood that he does not only work in the field of New Turkish Literature, but sometimes he is a critic against literary works, sometimes a linguist and sometimes a theorist. Çetişli is a researcher who has adopted Turkish literature and has an idea about domestic and foreign sources in literary theories and practices.