Allojenik kök hücre naklinden sonra erişkinlerin ve partnerlerinin cinsel fonksiyonları üzerine kesitsel bir araştırma

Abstract

Allojenik Kök Hücre Naklinden Sonra Erişkinlerin ve Partnerlerinin Cinsel Fonksiyonları Üzerine Kesitsel Bir AraştırmaHematopoetik kök hücre naklinin yaygınlaşması ve nakil sonrası sağ kalımın artmasıyla uzun dönem komplikasyonların yaşam kalitesi üzerine etkilerini değerlendirmek daha önemli hale gelmiştir. Bu komplikasyonlar arasında cinsel disfonksiyon ve infertilite en yaygın uzun dönem problemler olarak bildirilmesine rağmen konuyla ilgili literatür oldukça sınırlıdır. Araştırma erişkin kök hücre nakli alıcıları ve eşlerinde cinsel fonksiyonu araştırmak için tanımlayıcı olarak planlandı. Araştırma 82 kök hücre alıcısı ve 21 partner ile tamamlandı. Veriler kadın-erkek, kök hücre alıcısı-partner olmak üzere ortak ve farklı soruları içeren 4 tanımlayıcı anket, Uluslararası Erektil İşlev Formu, Kadın Cinsel İşlev Ölçeği, EQ-5D-5L Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplandı. SPSS 26 isimli istatistik paket programında verilerin sayı, yüzdelik dağılım, artitmetik ortalama ve standart sapma değerlendirmeleri yapıldı. Olguların %79.6'sı (n=82) kök hücre alıcısı, 21'i partnerdir. Olguların çoğunluğu Akut Myeloid Lösemi (n=27, %32.9), Myelodisplastik Sendrom (n=18, %21.9) ve Akut Lenfoblastik Lösemi (n=17, %20.7) tanıları sebebi ile allojenik kök hücre transplantasyonunu deneyimlemişlerdir. Erkek kök hücre alıcılarının %70.7'si (n=34) orta ve üzeri düzeyde erektil disfonksiyon yaşadığı, kadın kök hücre alıcılarının %70.6'sının (n=24) FSFI puanı kötü (<23) olduğu bulunmuştur. Kök hücre alıcılarının %48.8'i (n=40) nakil ekibi üyeleri tarafından cinsellik hakkında bilgilendirilmediğini ifade etmiştir. Bilgilendirildiğini ifade eden 42 olguda ise bu bilgilendirmeye eşinin dahil edilmediği (%81, n=34), cinsellik ile ilgili yönlendirme ya da danışmanlık önerilmediği (%73.9, n=31), sağlık durumu / hastalığın cinsellik üzerine etkisinin tartışılmadığı ( %35.8, n=15), kullanılan ilaçların cinsellik üzerine etkisinin tartışılmadığı (%33.4, n=14) görülmüştür. Sonuç olarak kök hücre alıcısının ve partnerlerinin nakil öncesi ve sonrası takibinde cinsel fonksiyon ve cinsellik değerlendirmesinin, bu konudaki eğitimlerin yetersiz olduğu saptanmıştır. Kök hücre nakli sürecinde alıcılar ve partnerlerine cinsel fonksiyonlarını koruyucu yaklaşımlar rutin tedavi ve izlem planı içinde yer almalı, gerekli eğitim ve danışmanlık verilmelidir. Anahtar kelimeler: Kemik iliği nakli, cinsellik, cinsel sağlık, cinsel fonksiyon, cinsel disfonksiyon, infertilite, nakil sonrası hasta takibi, geç yan etkiler, hemşirelik

A cross-sectional study on the sexual function of adults and their partners after allogeneic stem cell transplantationPrevalence of hematopoietic stem cell transplantation and post-transplant survival to evaluate the effects of increasing the long-term complications on quality of life has become more important. Among these complications, sexual dysfunction and infertility are reported as the most common long-term problems but the literature is very limited. The study was planned as a descriptive study to investigate sexual function in adult stem cell transplant recipients and their partners. The study was completed with 82 stem cell recipients and 21 partners. Data were collected by using 4 descriptive questionnaires, International İndex of Erectile Function, Female Sexual Function İndex, EQ-5D-5L Quality of Life Scale. In SPSS 26 statistical package program, number, percentage distribution, artithmetic mean and standard deviation of data were evaluated. Most of the cases experienced allogeneic stem cell transplantation due to the diagnosis of Acute Myeloid Leukemia (n= n = 27, 32.9%), Myelodysplastic Syndrome (n = 18, 21.9%) and Acute Lymphoblastic Leukemia (n = 17, 20.7%). It was found that 70.7% (n=34) of male stem cell recipients had moderate or higher erectile dysfunction and 70.6% (n = 24) of female stem cell recipients had low FSFI score (<23). 48.8% (n = 40) of the stem cell recipients stated that they were not informed about sexuality by the transplant team members. In 42 cases who stated that they were informed, their sexual partners were not included in this information (81%, n = 34), sexual orientation or counseling was not recommended (73.9%, n = 31), and the effect of health status / disease on sexuality was not discussed (35.8%). 15), the effect of drugs used on sexuality was not discussed (33.4%, n = 14). As a result, the stem cell recipients and their partners pre-and post-transplant follow-up process, an assessment of sexual and sexuality in this area, it was determined that the training was adequate. Stem cell transplantation is a procedure in which the recipients and their partners take part in a routine treatment and monitoring plan to protect their sexual funciton and necessary training and counseling should be given.Key words: stem cell transplantation, sexuality, sexual health, sexual function, sexual dysfunction, infertility, patients follow up after transplant, late side effects, nursing