Öğretmen güdüsel desteği ve öğrenci denetim odağının, lise öğrencilerinin akademik yılmazlık ve başarıları ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerinin öğrencilerine sundukları güdüsel destek ve öğrenci denetim odağının, öğrencilerin akademik yılmazlıklarına ve akademik başarıların etkisini incelemektedir. Bu amaç doğrultusunda Mardin ilinde seçilen 7 orta öğretim kurumunda öğretim görmekte olan 502 (351 kız, 151 erkek) öğrenciye anket uygulanmıştır. Öğrencilerin denetim odağı algıları belirlenmek için Nowicki ve Strickland (1973) tarafından geliştirilmiş olan `Denetim odağı ölçeği`; öğretmenlerinin güdüsel desteğine ilişkin algılarını belirlemek için Güvenç (2015) tarafından geliştirilen `Öğretmen Güdüsel Desteği` ölçeği; okul ortamında karşılaştıkları olumsuz durumlarla başa çıkma düzeylerini belirlemek için, Martin ve Marsh (2006)'ın geliştirdiği Türkçe uyarlaması Kapıkıran (2012) tarafından yapılmış olan `Akademik dayanıklılık ölçeği` kullanılmıştır. Öğrencilerin yaşamlarında karşı karşıya kaldıkları olumsuz yaşantıları belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan Yaşam Olayları Formu (Risk Formu) kullanılmıştır. Öğrencilerin akademik başarıları ise genel ortalamaları ile ölçülmüştür. Toplanan verilerin temel betimsel istatistiklerinin ve Pearson korelasyon katsayılarının hesaplanmasında SPSS 21.0 yazılımı, araştırma verilerinin oluşturulan kuramsal modele uyumunu belirlemek için Lisrel 8.8 yazılımı ve Yapısal Eşitlik Modellemesi analiz yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle ölçekler için doğrulayıcı faktör analizi yapıldı. Analiz sonucuna göre ölçeklerin doğrulayıcı faktör modeli uyumlu bulunmuştur. Değişkenler arasındaki ilişkiler kovaryans matrisi aracılığıyla test edilmiştir. Araştırma sonuçları, öğrencilerin akademik yılmazlıkları ve başarılarının öğretmen güdüsel desteği ve öğrencilerin denetim odağı algıları ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Bunların arasında ise öğrenci denetim odağı akademik yılmazlığı göreceli olarak daha fazla etkilemektedir.

The aim of this study was to investigate the effects of teachers' motivational support and students' locus of control on academic resiliences among high schoool students. Therefore, a questionnaire package was applied to 502 (Female:351, Male:151) students attending to high schools in Mardin province. In the questionnaire, Locus of Control scale developed by Nowicki ande Strickland (1973), Teacher motivational support scale developed by Güvenç (2015) and Academic resilience scale developed by Martin ve Marsh (2006) was employed. In addition, a form of life events developed by researchers was employed in order to determine students' distressing events that they experince throughtout their life. Students' academic success was measured by grade-point averages. SPSS 21.0 software was used for calculating descriptive statistics and Pearson Momen Product scores. Structured Equation Model was used for analysing data. Lisrel 8.8 software was employed to determine statistical fit of proposed model. Covariance matrix was used to investigate the relationships among research variables. Results of the study showed that teachers' motivational support and students' locus of control affected students' academic succes and academic resilience. According to results of the study some sugesstions were made for educators and researchers.