Varlık fonları ve finansal derinlik: Türkiye örneği

Abstract

Küresel ölçekte ülkelerin birincil amacı, ekonomik büyümeyi sürdürülebilir kılmak olmuştur. Sürdürülebilir büyümenin koşullarından biri ise, ekonominin güçlü bir tasarruf yapısına sahip olmasıdır. Özellikle gelişmekte olan Türkiye gibi ülkeler için bu durum son derece önemlidir. Nitekim bu sebepten ötürü, kökeni yaklaşık olarak 200 yıl öncesine dayanan ulusal varlık fonu uygulaması, ilk olarak 2016 yılında Türkiye'de de hayata geçirilmiştir. Temelinde varlık fonlarının çıkış nedeni, herhangi bir kaynaktan elde edilen fonları, etkin ve verimli değerlendirmektir. Bu açıdan varlık fonlarının, para ve sermaye piyasalarında araç çeşitliliğine ve derinliğine büyük katkı sağlaması beklenmektedir. Bu çalışmanın motivasyon kaynağını oluşturan soruysa, Türkiye ile ulusal varlık fonu bulunan ülkelerin, finansal derinlik açısından tarihsel süreçte nasıl bir seyir izledikleri ve ne durumda olduklarıdır. Bu kapsamda, finansal derinlik göstergesi için literatürdeki çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Çalışmada, ilk olarak ülke bazında varlık fonları ele alınmış, daha sonraki aşamada Türkiye Varlık Fonu bütün boyutlarıyla incelenmiş ve akabinde varlık fonu bulunan belirli ülkeler, finansal derinlik açısından genel bir karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Son olarak, Türkiye özelinde varlık fonunun finansal derinliğe olan katkısı karşılaştırmalı olarak gösterilmeye çalışılmıştır.

On a global scale, the primary purpose of states has been to make economic growth sustainable. In hence, the prerequisite of a sustainable growth is having a strong savings infrastructure. This situation is regarded highly crucial for developing countries such as Turkey. Due to this reason, the first implementation of national wealth fund –with roots dating back to 200 years ago- has been activated in Turkey in 2016. Fundamentally, the reason for wealth funds to exist is to manage funds arising from any source, effectively and efficiently. In this regard, wealth funds are expected to significantly contribute to financial and capital markets of hosting countries in terms of variation of instruments and financial depth. The main source of motivation for this study has been an inquiry on historical process and latest situation of Turkey and countries with wealth funds in terms of financial depth. For the indicator on financial depth, several sources in literature have been consulted. Within the study, wealth funds have been reviewed on a country basis, then Turkish Wealth Fund has been inspected with all aspects followed by a comparison of selected countries in terms of financial depth. Finally, an effort has been given to demonstrate the contribution of wealth fund on financial depth in Turkey.