Azerbaycan basınının gelişmesinde Hasan Melikzade Zerdabi'nin etkileri

Abstract

Millî matbuatın oluşması süreci Rus hâkimiyeti altında yaşayan Azerbaycan Türkleri için 19. asrın sonlarına 20. asrın başlarına denk gelmiştir. Azerbaycan Türkleri, Rusların çeşitli baskı ve asimilasyon politikaları nedeniyle millî matbuat oluşturmada uzun süre etkisiz kalmışlardır. Zerdabi'nin çıkarmış olduğu Ekinci gazetesi Azerbaycan basın tarihînin dönüm noktası olmuştur. Ekinci Rusya'da çıkan ilk Türkçe gazete olması bakımından oldukça önemlidir. Türk dünyasının en önemli şahsiyetlerinden biri olan Hasan Melikzade Zerdabi'nin Azerbaycan Türklerine ve Türk dünyasına basın yoluyla etkisi ve Azerbaycan basınının gelişmesindeki rolü tartışılmazdır. Ekinci sayesinde Azerbaycan aydınları gazetenin etrafında toplanarak Azerbaycan için kültürel aydınlanma hareketini başlatmışlardır. Azerbaycan basını Zerdabi'den sonra hızlı bir gelişme göstermiştir. Basının gelişmesiyle Azerbaycan Türkleri de bilinçlenmeye başlamıştır. Bu çalışmada Hasan Melikzade Zerdabi'nin Azerbaycan basınının gelişmesindeki etkisinden de bahsedilmiştir.

The process of the formation of the national printing coincided with the end of the 19th century and the beginning of the 20th century for Azerbaijani Turks living under Russian rule. Azerbaijani Turks were ineffective for a long time in creating national printing due to the various oppression and assimilation policies of the Russians. The Ekinci newspaper, published by Zerdabi, has been a turning point in the history of the Azerbaijani press. Ekinci is very important in that it is the first Turkish newspaper published in Russia. The influence of Hasan Melikzade Zerdabi, one of the most important figures of the Turkic world, on Azerbaijani Turks and the Turkic world through the media and its role in the development of the Azerbaijani press is indisputable. Thanks to Ekinci, Azerbaijani intellectuals gathered around the newspaper and started the cultural enlightenment movement for Azerbaijan. The Azerbaijani press has shown a rapid development after Zerdabi. With the development of the press, Azerbaijani Turks started to become conscious. In this study, the influence of Hasan Melikzade Zerdabi on the development of the Azerbaijani press is also mentioned.