Elbistan kültür havzası halk şairleri ve Abdurrahim Karakoç'un şiir dünyası

Abstract

Sözlü kültür ortamında meydana gelen ve bir geleneğe sahip olan Türk halk şiirinin, dönemin şartlarına uyarak yeni kültür ortamlarında varlığını canlı bir şekilde sürdürdüğü görülmektedir. Çalışma; kadim bir tarihi geçmişe sahip olan Elbistan Kültür Havzası'ndaki sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarında varlık gösteren halk şiiri geleneği ile bu yörede yetişmiş halk şairleri hakkındaki araştırma sonuçlarından ve Abdurrahim Karakoç'un yaklaşık 3100 şiiri üzerinde yapılan incelemelerden oluşmaktadır. Bu çalışma; özellikle yazılı ve elektronik kültür ortamında canlı bir halk şiiri geleneğine sahip olan, 250 civarında halk şairi yetiştirmiş bulunan Elbistan Kültür Havzası'ndaki bu zenginliği ilim dünyasına tanıtmak ve yörede yetişip evrensel bir bakış açısına kavuşmuş olan Abdurrahim Karakoç'un Türk şiirindeki yerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma yapılırken literatür taraması, arşiv taraması, saha çalışması, gözlem, görüşme, röportaj ve metin incelemesi gibi yöntemler kullanılmıştır. Bunun yanında sistematik tarihi yöntemden ve halk bilimi ürünlerinin modelleme yöntemlerinden de faydalanılmıştır. Çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın yapılmasına sebep olan problem belirtilmiş, çalışmanın amacı, önemi, varsayımlar ve sınırlılıklar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde çalışma sahası olan Elbistan Kültür Havzası'nın coğrafi yapısı, tarihi geçmişi ve kültür unsurları hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde Türk halk şiiri geleneği hakkında değerlendirilmeler yapılmış ve halk şiirindeki terimlerin kullanımıyla ilgili tartışmalara yer verilmiştir. Yine bu bölümde Türk halk şiiri geleneği içinde önemli yere sahip olan karşılaşma, atışma ve deyişme hakkında yapılan araştırma sonuçları ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Dördüncü bölümde Elbistan Kültür Havzası halk şiiri geleneği ve halk şairleri ile ilgili bulgulara dikkat çekilmiştir. Elbistan Havzası'nda yazılı ve elektronik kültür ortamında varlığını canlı bir şekilde sürdüren karşılaşma, atışma ve deyişme örnekleri tespit edilmiş ve bunlar değerlendirilmiştir. Karşılaşma, atışma ve deyişme geleneğinin Elbistan Kültür Havzası halk şairlerinin eserlerinin oluşmasında ve Abdurrahim Karakoç'un şiir anlayışının meydana gelmesinde etkili olduğu tespiti yapılmıştır. Ayrıca bu bölümde Elbistan Kültür Havzası'nda yetişen 88 şairin hayatına, şiire başlamaları ile ilgili bilgilere ve onların birer şiirine yer verilmiştir. Beşinci bölümde ise Abdurrahim Karakoç'un şiir dünyası kapsamında onun hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri hakkında araştırma ve incelemeler yer almaktadır. Burada Karakoç'un şiirleri hem şekil hem de muhteva yönünden ele alınmıştır. O, 23 serbest ölçülü şiiri dışında bütün şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır. Halk şiiri nazım şekillerini ve nazım türlerini esas almıştır. Bu yüzden onun şiirleri şekil olarak halk şiir geleneği özelliklerini yansıtmaktadır. Şiirlerinin muhtevasını oluştururken hem halk şiiri geleneğinden hem de modern şiirden ilham aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu bölümde Karakoç'un Türk kültürü ve edebiyatı içindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise çalışmanın genel bir değerlendirmesi yapılmış ve elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Nihayetinde Elbistan Kültür Havzası'nın coğrafi özellikleri, tarihi geçmişi ve kültür zenginliği; bu yörede halk şiiri geleneğinin farklı kültür ortamlarında varlığını sürdürmesine, çok sayıda halk şairine ev sahipliği yapmasına ve Abdurrahim Karakoç'un bir sanatçı olarak yetişmesine imkân sağlamıştır.Anahtar Kelimeler: Elbistan Kültür Havzası, Halk Şiiri Geleneği, Halk Şairi, Abdurrahim Karakoç, Şiir Dünyası

It is seen that Turkish folk poetry, which occurs in an oral cultural environment and has a tradition, continues its existence lively in new cultural environments in accordance with the conditions of the period. The study; it consists of the tradition of folk poetry that shows presence in oral, written and electronic cultural environments in the Elbistan Culture Basin, which has an ancient historical background, and research results about folk poets trained in this region, and examinations on approximately 3100 poems of Abdurrahim Karakoç. This study; it was carried out in order to the scientific world introduce this diversity of the Elbistan Culture Basin, which has a lively folk poetry tradition in oral, written and electronic culture environment and raised around 250 folk poets, and to determine the place in Turkish poetry of Abdurrahim Karakoç, who grew up in this region and attained a universal perspective. During the study, methods such as literature review, archive scanning, fieldwork, observation, conversation, interview and text analysis were used. In addition, it was taken advantage of the systematic historical method and modeling methods of folklore products. The study consists of six parts. In the introduction part, the problem that caused the study to be carried out was specified, the aim, importance, assumptions and limitations of the study were emphasized. In the second part, information about the geographical structure, historical background and cultural elements of the Elbistan Cultural Basin, which is the study area, is given. In the third part, the Turkish folk poetry tradition has been evaluated and discussions on the use of terms in folk poetry are given. Again, evaluations are made about the results of the research about encountering, quarrel and dialogue that have an important place in the Turkish folk poetry tradition, in this section. In the fourth chapter, the findings about the Elbistan Culture Basin folk poetry tradition and folk poets are pointed out. In the Elbistan Basin, examples of encountering, quarrel and dialogue that continue their existence vividly in the oral, written and electronic culture environment have been determined and evaluated. It has been determined that the tradition of encountering, quarrel and dialogue is effective in the formation of the works of folk poets of the Elbistan Cultural Basin and the formation of the understanding of poetry of Abdurrahim Karakoç. In addition, information about the lives of 88 poets raised in the Elbistan Cultural Basin and one of their poems are included in this section. In the fifth chapter, research and studies about his life, literary personality and works within the scope of Abdurrahim Karakoç's poetry world are included. Here, Karakoç's poems are discussed in terms of both form and content. He used the syllabic meter in all of his poems, except for 23 free meter poems. Folk poetry is based on forms and genres of verse. Therefore, his poems reflect the characteristics of folk poetry tradition in form. It was concluded that he was inspired by both folk poetry tradition and modern poetry while composing the content of his poems. In the section in question, Karakoç's place in Turkish culture and literature has been tried to be determined. In the conclusion part, a general evaluation of the study was made and the findings obtained were included. The geographical features, historical background and cultural diversity of the Elbistan Cultural Basin have been the source of the existence of folk poetry tradition in different cultural environments in this region, hosting many folk poets and growing Abdurrahim Karakoç as an artist.Keywords: Elbistan Culture Basin, Folk Poetry Tradition, Folk Poet, Abdurrahim Karakoc, Poetry World