Siyasal iletişimde politika ve poetika ilişkisi: Recep Tayyip Erdoğan'ın okuduğu şiirlerin retoriksel analizi

Abstract

Sosyal bilimlerin hemen hepsiyle ilişki içerisinde olan siyasal iletişimin etkileşim halinde olduğu alanlardan biri de edebiyat ve onun bir türü olan şiirdir. Bu çalışmada, edebiyat çevrelerince şiir sanatı ya da şiir bilimi olarak değerlendirilen poetikanın politika ile ilişkisi Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi konuşmalarında yer verdiği şiirler üzerinden incelenmiştir. Üç ana bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde; poetika kavramı, poetikanın tarihçesi, Türk edebiyatında poetika, şiir ve şiirin işlevlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde; retorik kavramı, retoriğin tipolojisi, siyasal iletişimde retorik ve şiir kullanımı ile siyasal iletişim sürecinde poetik söylemler Türkiye ve dünyadan örnekler verilerek ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Türkiye'de en çok şiir okuyan siyasetçi olarak öne çıkan Recep Tayyip Erdoğan'ın okuduğu şiirler retoriksel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Erdoğan'ın siyasi hayatı boyunca okuduğu ve siyasi hayatının dönüm noktalarını teşkil eden beş şiirle sınırlandırılan bu çalışma ile siyasal iletişimde şiirin önemine dikkat çekmek ve siyaset retoriğindeki rolünü ortaya koymak amaçlanmıştır. Şiirlerde retoriksel ikna kanıtlarına (ethos, pathos, logos) ve figüratif dil kalıplarının (eğretileme, düzdeğişmece, kişileştirme, cinas) kullanımına ilişkin izlenen stratejiler incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda siyasi konuşmalarda okunan şiirlerin seçmenlerin duyguları ile birlikte mantığına da hitap ettiği görülmüş, siyasetçinin şiirler vasıtasıyla politik kimliğini ve karakter özelliklerini nasıl yansıttığı ortaya konulmuştur. Sonuç bölümünde ise siyasal iletişim sürecinde bir araç olarak şiir kullanımının siyaset retoriğine katkıları tartışılmıştır.

One of the fields in which political communication interacts, which is in relation with almost all social sciences, is literature and its type, poetry. In this study, the relationship of poetics, which is evaluated as art of poetry or science of poetry by the literary circles, with politics is analysed through the poems that Recep Tayyip Erdogan touched in his political speeches. In the first section of the study , which consists of three main parts, the concept of poetics, the history of poetry , poetics in Turkish literature, poetry and its functions are mentioned. In the second part , the notion of the rhetoric, the typology of the rhetoric, the use of rhetoric and poetry in political communication and poetic discourses in the political communication process are analysed by giving examples from Turkey and the World. In the third part, the poems voiced by Recep Tayyip Erdogan, who stands out as the politician who reads poems the most in Turkey, are analysed with the method of rhetorical analysis. With this study, which is limited to five poems that Erdogan read throughout her political life and constitute the turning points of her political life, it is aimed to draw attention to the importance of poetry in political communication and to reveal its role in political rhetoric. Strategies for the use of rhetorical proofs of persuasion (ethos, pathos, logos) and figurative language patterns (metaphor, metonymy, personification, pun) in poems were examined. As a result of the analysis, it was seen that the poems read in political speeches appealed to the logic of the voters as well as their emotions, and it was revealed how the politician reflected his political identity and character traits through poems. In the conclusion part, the contribution of the use of poetry as a tool in the political communication process to the political rhetoric is discussed.