Turizm sektörünün ve finansmanının analizi sağlık turizmi üzerine bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada, turizm sektörünün iktisadi ve finansal açıdan analizi yapılarak, en önemli alternatifturizm türü kabul edilen sağlık turizmi gelirlerini etkileyen faktörlerin uzun ve kısa dönemde etkileriincelenmiştir. Bu amaçla sağlık turizmi gelirlerini etkileyen yatırımlar, dolar kuru, sağlıkharcamaları, sağlık turisti sayıları, kişi başına gelir gibi nicel faktörler üzerinden analiz yapılmıştır.Sağlık turizmi geçmişinin çok eskilere dayanmaması ve verilerin yıllık tutulması nedeniyle analizeuygun olarak Engle-Granger ve Johansen testleri ve hata düzeltme modelleri alınmıştır. 1999-2019yılları arasındaki yıllık veriler alınmış ve uzun dönem ilişkiler incelendikten sonra kısa dönemmodeller oluşturulmuştur. Çalışmada, özellikle sağlık turizmi geliri üzerindeki yatırım ve harcamaetkisi gözlemlenmeye çalışılmıştır. Yatırımların ve harcamaların sağlık turizmi üzerinde etkisibelirlendikten sonra, kamu ve özel kesim ayrımları yapılmış; özel yatırımların ve özel harcamalarınsağlık turizmi geliri üzerinde daha etkili olduğu sonucu gözlenmiştir. Özel sağlık yatırımları hemkısa hem de uzun dönemde, sağlık turizmi gelirleri üzerinde olumlu etki yaratmaktadır. Sağlıkharcamalarında da özel harcamaların sağlık turizmi geliri üzerinde olumlu etki yaratmaktadır. Sağlıkturizmi geliri üzerinde özel kesim harcamalarının daha olumlu sonuçlar vermesi, tasarruf açığı olanekonomide yatırımların özel kesim tarafından yapılmasının hem kısa hem de uzun vadede dahaverimli olacağı sonucundan yola çıkarak; kamunun özel yatırımları teşvik edici rol üstlenmesini,sektörde bir rakip gibi hareket etmemesinin olumlu sonuçlar vereceğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Turizm, Sağlık Turizmi, Engle Granger, Johansen, Eşbütünleşme Testi

In this study, the economic and financial analysis of the tourism sector was made and the long andshort term effects of the factors affecting the health tourism revenues, which is considered the mostimportant alternative tourism type, were examined. For this purpose, quantitative factors such asinvestments affecting health tourism revenues, dollar rate, health expenditures, number of healthtourists, and income per capita were analyzed. Engle-Granger and Johansen Cointegration Tests andError Correction Models were taken in accordance with the analysis, since the history of healthtourism is not very old and the data is kept annually. Annual data between 1999-2019 were takenand short-term models were created after examining long-term relationships. In the study, the effectof investment and expenditure on health tourism income was tried to be observed. After determiningthe impact of investments and expenditures on health tourism, distinctions between public andprivate sectors were made; It has been observed that private investments and private expendituresare more effective on health tourism income. Private health investments have a positive effect onhealth tourism revenues both in the short and long term. Private expenditures also have a positiveeffect on health tourism income in health expenditures. Based on the conclusion that private sectorexpenditures give more positive results on health tourism income, and that investments made by theprivate sector in an economy with a savings deficit will be more efficient both in the short and longterm; This shows that the public's role as an incentive for private investments and the fact that it doesnot act as a competitor in the sector will yield positive results.Key Words: Tourism, Health Tourism, Engle Granger, Johansen, Cointegration