1973 Arap-İsrail (Yom Kippur) Savaşı'nın Türk basınına yansıması

Abstract

Filistin'de bir Yahudi devleti kurmak amacıyla Filistin'e başlayan Yahudi göçleri beraberinde Arap-İsrail çatışmalarını getirmiş, 1948 yılında yapılan savaş sonrası kurulan İsrail ve bölgede bulunan Arap devletleri arasında 1956, 1967 ve son olarak 1973 yılında savaşlar meydana gelmiştir. Arap devletleri ve İsrail arasında yapılan savaşların sonuncusu olan 1973 Arap-İsrail Savaşı ise sonuçları bakımından hem Orta Doğu tarihi hem de Dünya tarihi açısından büyük önem arz etmektedir. 1948 yılında kuruluşundan itibaren İsrail Devleti topraklarını büyük bir hızla artırmaya başlamış, temel olarak doğal savunma sınırlarına ulaşmak için büyük bir çaba içerisine girmiştir. 1967 yılında meydana gelen 6 günlük savaş sonrasında İsrail, büyük çoğunlukla hedeflediği sınırlara ulaşmayı da başarmıştır. 19. yüzyılın sonlarından itibaren başlayan Yahudi göçleri, geçen uzun yıllar içerisinde artarak devam etmiştir. 1973 yılına gelinen süreçte de bu göçlerin önemli bir sorun olarak karşımıza çıktığını görüyoruz. Şöyle ki İsrail, Araplardan elde ettiği topraklarda yeni yerleşim yerleri meydana getirmiş, Filistin'e göç eden Yahudileri bu bölgelerde iskan etmiştir. İsrail yayılmacılığı ve iskan politikaları, büyük bir Filistin mültecileri sorununu da beraberinde getirmiştir. Filistinli Arapların yaşamak zorunda kaldığı büyük sıkıntıların yanısıra mülteciler, Lübnan ve Ürdün'de iç savaşların meydana gelmesine dahi yol açacak kadar büyük sorunlara yol açmıştır. Nihayetinde İsrail'in yayılmacılığı, mülteciler ve göç sorunları bir araya gelerek, 1973 Arap-İsrail Savaşı'na yol açmıştır. 1973 yılında yapılan savaş sonrası Orta Doğu da görece bir Arap-İsrail (Mısır- İsrail) barışı meydana gelmiş, bu tarihten sonra Arap Devletler ve İsrail arasında topyekûn bir savaş meydana gelmemiştir. Savaş sırasında petrol üreten Arap devletler tarafından başlatılan petrol ambargosu, petrol piyasası üzerinde Dünyayı derinden etkileyen sonuçlar doğurmuş ve beraberinde büyük bir ekonomik krize yol açmıştır. Savaş sonrasında petrol kolay ulaşılabilir bir yakıt olmaktan çıkmış, Dünya yeni enerji kaynakları arayışına yönelmiş ve tasarruf yoluna gitmiştir. Çalışmada 1973 Savaşı'na gelinen süreç, 1973 Savaşı ve sonrasındaki barış süreci, 1973 yılında günlük olarak yayınlanan Cumhuriyet, Milliyet, Barış ve Vatan gazetelerine yansıyan haberlerin taranması, telif ve tetkik eserler ve Birleşmiş Milletler yıllıklarının, derlenmesiyle meydana getirilmiş ve konu hakkındaki literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Jewish migrations aimed to establish a Jewish state in Palastine led to Arab Israel conflict and In 1956, 1967 and at last in1973 wars occured between Arab states and Israel which was established after the war in 1948. In terms of being the last war The Arab Israel War in 1973 is important for world and Middle East History.Since Israel State established in 1948 it had started to expand its lands fastly, essentialy it made an effort to reach natural defence borders. After the war which last 6 days in 1967 Israel achieved reaching the borders that it aimed. Jewish immigrations which had started in 19th century, increasingly contiuned during the past years.We saw that the immigrations are appeared as major issue in the process till 1973. Namely Israel established new settlements on the lands which it gained from Arabs, it settled Jewish who immigrate to Palastine on this territory.Israel expansionism and settlement politics accompany Palastine refuge issue.Besides big problems Palastenian Arabs lived refugees caused grand issues which would create civil war in Lebanon and Jordan.Eventualy expansionism of Israel, refugees and migration issues accompany and caused 1973 Arab-Israel War. An Arab-Israel (Egypt-Israel) relative peace occured in Middle East after the war in 1973, after this date an all out war took place between Arab States and Israel .During the war the petrol embargo that was started by Arab States which produce petrol, caused results which affect world on petrol market and accompany with big economical crisis. After the war petrol isn't an easy accesible fuel any more, so World turned to look for new energy sources and went for saving. The study comprise the time till the 1973 Arab Israel War and the 1973 War and the peacemaking time of the war, moreover it is occured by gathering the Year Book of the united Nations, manuscripts and studies, the considerations of the news which were reflected in Cumhuriyet, Barış and Vatan newspapers which were published daily , also it is aimed to contribute to the litarature about the the topic.