Türkiye Selçuklu devletinde siyaset ahlakına aykırı idari ve sosyal örnekler

Abstract

`Türkiye Selçuklu Devletinde Siyaset Ahlakına Aykırı İdari ve Sosyal Örnekler` adlı çalışma, devletin kuruluşundan yıkılışına kadar görülen aykırı olayları ele almaktadır. Bu olaylar, dönemin yerli kaynaklarına göre değerlendirilmiştir. Çalışma sayesinde yaşanan aykırı olayların birçok sebepten kaynaklı olduğu görülmüştür. Olayların ortaya çıkışı, zincirleme olay silsilesi olarak değerlendirilebilir. Özellikle devletin refah döneminin hemen ardından giderek artan siyaset ahlakına aykırı hareketler, merkezi otoritenin zayıfladığı son dönemde daha çok görülmüştür. Hükümdarların zayıf yönetimiyle kuvvetlenen devlet ricali ve ümera, Anadolu coğrafyasında devletin kabul ettiği hukuk kurallarına uymayan birçok iş yapmıştır. Devletin bu iç meselelerinin yanı sıra Moğolların Kösedağ Savaşı ile Anadolu'yu boyunduruğu altına alması, Anadolu'nun huzurunu bozmuştur. Nihai olarak bu ortam Anadolu coğrafyasında zulüm ve baskıyı artırmıştır. Bütün bu hususlar çevreleyen yönleriyle birlikte Türkiye Selçuklu Devleti'nin siyasi düzenini ve devlet-halk uyumunu ortadan kaldırmıştır. Son tahlilde ortaya çıkan durum ise sağlanamayan asayiş, tesis edilmeyen tam kontrol ve devleti yıkılışa götüren amilleri birlikte gün yüzüne çıkarmıştır. Çalışma kısaca yer verilen bu hususular üzerinden kendi kapsamı içerisinde mütevazı bir Türkiye Selçuklu tarihi okuması sunmaktadır.

The study named `Administrative and Social Examples Contrary to Political Ethics in the Turkish Seljuk State` deals with the contrary events from the establishment of the state to its collapse. These events were evaluated according to the local sources of the period. Thanks to the study, it has been seen that the contrary events experienced were caused by quite a few reasons. The occurrence of these can be considered as a chain of events. The increasing of the movements against the political morality in particular right after the welfare period of the state have been observed more frequently in the last period when the central authority weakened. The state dignitaries and umera, who were strengthened by the weak administration of the rulers, did many things that did not comply with the legal rules accepted by the state in the Anatolian geography. In addition to these internal issues of the state, the Mongols' subjugation of Anatolia with the Kösedağ War disrupted the peace of Anatolia. Ultimately, this environment increased cruelty and oppression in the Anatolian geography. All these issues, together with their surrounding aspects, destroyed the political order and state-people harmony in Turkish Seljuk State. The situation that emerged in the analysis, on the other hand, brought to light the factors that led to the collapse of the state, the security that could not be ensured, the full control that was not established, and the collapse of the state. In the final analysis, the study present a modest reading of The Seljuk history within its own scope through these issues briefly mentioned.